Zamek w Żmigrodzie
Bulla protekcyjna papieża Hadriana IV wydana dla biskupstwa wrocławskiego 23 kwietnia 1155 r. wymienia osadę „leżącą nad brodem Zunigrod”. Położona przy przeprawie przez rzekę Barycz na jej prawym brzegu znajdowała się w miejscu dzisiejszego Żmigródka. Natomiast miasto zostaje założone na lewym brzegu w roku 1253 przez księcia wrocławskiego Henryka III. Położone wśród rozlewisk Baryczy miasto oraz wzniesiony później gród strzegły granic księstwa oraz drogi z Wrocławia na Poznań W roku 1315 Żmigród staje się własnością księcia oleśnickiego Konrada. Po śmierci ostatniego potomka Konrada Białego w dniu 21 września 1492r. wygasła linia piastowskich książąt oleśnickich. Ich ziemie przejął zgodnie z prawem lennym król czeski Władysław Jagiellończyk. Wtedy to miasto Żmigród wraz z całą Doliną Baryczy przeszło we władanie niemieckiego feudała Zygmunta von Kurzbacha. Od tego czasu datuje się powstanie wolnego państwa stanowego. Nie podlegało ono żadnemu księstwu śląskiemu, lecz na równi z nimi było lennem króla czeskiego.
Pierwotne założenie obronne pochodzące z końca XIII wieku posiadało nieregularny plan. W narożniku płn-wsch znajdowała się wieża a wjazd prowadził od strony południowej. Prócz nadrzecznych bagien zamek otoczony był nawodnioną fosą. W roku 1560 Wilhelm Kurzbach na fundamentach XIII-wiecznych wznosi nowa wieżę obronno-mieszkalną. Zbudowano ją z kamienia na planie czworoboku o długości 10 m. Posiadała cztery kondygnacje a grubość jej murów wynosiła 2 m. W roku 1592 za sumę 195 tys talarów wolne państwo stanowe Żmigród nabywa Adam von Schaffgotsch. W latach 1579 – 1605 zamek trawiły pożary. W roku 1635 ówczesny właściciel Żmigrodu Hans Ulryk von Schaffgotsch zostaje oskarżony o zdradę stanu i stracony. Po wykonaniu wyroku księstwo żmigrodzkie zostało skonfiskowane przez cesarza Ferdynanda II.
W czasie wojny trzydziestoletniej zamek w Żmigrodzie był kilkakrotnie oblegany. W roku 1641 opanował i zdobył go szwedzki dowódca Torstenson. Otoczony fortyfikacjami bastionowymi przez 8 lat służył Szwedom jako baza wypadowa na Śląsk. W tym czasie też o jedno piętro została podniesiona wieża przez co została nazwana „Szwedzką wieżą”. Skonfiskowane posiadłości żmigrodzkie 10 sierpnia 1641 r. cesarz Ferdynand III nadał austriackiemu feldmarszałkowi hrabiemu Melchiorowi von Hatzfeldtowi.W latach 1655 – 1657 Melchior Hatzfeld, przebudował zamek w barokową rezydencję magnacką.
Jedną z najistotniejszych dat dla Żmigrodu to dzień 12 lipca 1813 r. Wtedy to w pałacu żmigrodzkim spotkali się car Rosji – Aleksander I, Wielki książę Konstanty, król Prus – Fryderyk Wilhelm III, szwedzki następca tronu Karol Jan Bernadotte, ambasadorzy Anglii i Austrii oraz kanclerz Prus – Hardenberg. Celem ich tajnego spotkania było omówienie kampanii przeciw Napoleonowi. Rokowania trwały trzy dni. Ustalenia te ujęto w sześciu punktach i nazwano protokołem żmigrodzkim
W czasie ostatniej wojny zamek został zniszczony. Do naszych czasów zachowała się jedynie wieża mieszkalna. Podczas przebudowy w XIX wieku likwidacji uległ jej czterospadowy dach a do jednego z boków dostawiono wieżyczkę mieszczącą klatkę schodową. Z barokowego pałacu pozostały jedynie ruiny i resztki parku.
