Zamek w Złocieńcu
Około roku 1303, ziemia złocieniecka została zajęta przez Brandenburgię i włączona do Nowej Marchii. Dynasta margrabiów Askańskich w ramach akcji kolonizacyjnej nadawała nowo zdobyte ziemie w lenno zasłużonym w podbojach rodom rycerskim. Jednym z nich była wywodząca się z pod Hamburga rodzina von Wedelów. Pierwszym lennikiem Złocieńca został Ludolf von Wedel z Krępcewa. Zapewne on był inicjatorem budowy murowanego zamku, który powstał na skarpie na lewym brzegu rzeki Drawy.
Zamek w Złocieńcu powstał na planie kwadratu o boku 36m. Przypuszcza się, że pierwotne zamierzenie Ludolfa von Wedel nie zostało zrealizowane. Mógł do tego przyczynić się najazd wojsk polsko-litewskich z roku 1326. Synowie Ludolfa, Ludek i Hasso Wedel podczas odbudowy zamiast jednego budynku wzdłuż południowej kurtyny, wznieśli dwie wieże mieszkalne. Podczas badań archeologicznych udało się odnaleźć pozostałości jednej z nich o wymiarach 10×7,5m. Zamek został oddzielony nawodnioną fosą od lokowanego na prawie magdeburskim w roku 1333 miasta. Po roku 1340 wzdłuż muru północnego, wzniesione zostało dwukondygnacyjne skrzydło na planie prostokąta o wymiarach 12x36m. Budynek miał okna jedynie od strony dziedzińca, natomiast na zewnętrznej elewacji północnej umieszczono dwie latryny.
W roku 1388 ¼ część zamku nabył rycerz Ekhard von dem Wolde. Był on pomysłodawcą napadu w okolicach Sławna na orszak księcia Wilhelma z Geldrii. Jeńców przywiózł do zamku w Złocieńcu. O pojmanych rycerzy upomniał się Zakon Krzyżacki. Gdy dyplomacja okazała się nieskuteczna, Krzyżacy w lutym 1339 najechali Złocieniec i po trzydniowym oblężeniu zdobyli zamek. Podczas odbudowy ze zniszczeń, skrzydło północne zostało podwyższone o jedna kondygnację. Umożliwiło to założenie ganku obronnego ze strzelnicami, do którego prowadziły z parteru schody ukryte w grubości muru. Najwyższa kondygnacja wzorem zamków krzyżackich służyła jako magazyn.
W roku 1450 współwłaścicielem zamku zostaje rodzina Borków. Wzniesione zostało nowe skrzydło południowe o wymiarach 15,4x36m. Spowodowało to znaczne zmniejszenie zamkowego dziedzińca, który miał jedynie 8m szerokości. W drugiej połowie XV wieku do elewacji skrzydła północnego przy bramie, ale wewnątrz murów obwodowych dostawiono wieżę. Miała rzut kwadratu i około 20m wysokości i raczej nie wystawała ponad dachy zamkowych budynków. W roku 1518 Borkowie wykupują dobra złocienieckie stając się ich jedynymi właścicielami. Następuje stopniowe likwidowanie walorów obronnych zamku, a tym samym przekształcanie go w rezydencję. Zostają wybite otwory okienne w zewnętrznym murze skrzydła północnego, a jedna z sal na parterze otrzymuje gwieździste sklepienie.
W roku 1600 zamurowana zastała dotychczasowa brama zachodnia. Nową umieszczono po przeciwległej stronie w murze wschodnim, a więc od strony miasta. Jednocześnie zamek zyskał renesansowy wystój elewacji i wnętrz. W latach 1704-45 ma miejsce likwidacja średniowiecznego układu przestrzennego. Wyburzone zostaje skrzydło południowe, wieża oraz fragment skrzydła północnego. Z częściowym wykorzystaniem gotyckich murów Borkowie wznieśli barokowy pałac. W latach 1898-1906 kolejna przebudowa nadała budowli cechy eklektyczne.
W czasie II wojny światowej zamek w Złocieńcu został zniszczony, a w okresie powojennym doprowadzony do ruiny. W latach 60-tych XX wieku przeprowadzono badania, dzięki którym udało się poznać jego najwcześniejsze fazy budowlane. Niestety nieprzemyślaną decyzją władz miejskich z roku 1976 zamkowe ruiny zostały zburzone! Obecnie jedyną pozostałością po zamku to zarośnięte wzgórze nad rzeką. Na powierzchni praktycznie nie zachowały się żadne jego relikty. Pod poziomem dawnego dziedzińca znajdują się piwnice, zapewne w części jeszcze gotyckie. Może chociaż one kiedyś zostaną wyeksponowane i zagospodarowane.
