Zamek Zborów

Pierwsza informacja o zamku pochodzi z roku 1347. Wspomina ona kasztelanów Stefana i Jerzego Bubeków zarządzających nim w imieniu króla Ludwika Węgierskiego. Murowana warownia strzegąca granic królestwa i szlaków handlowych prowadzących w stronę Polski powstała zapewne na początku XIV wieku. Niewielkich rozmiarów zamek zbudowano na szczycie wzgórza. Kwadratową wieżę, budynek mieszkalny i kaplicę otaczały kamienne mury odwodowe. W  1364 król Ludwik Węgierski podarował Zborów Piotrowi Cudarowi. Wierna służba królowi zaowocowała kolejnymi nadaniami. W krótkim czasie ród Cudarów stworzył potężne dominium, jedno z większych na terenie dzisiejszej Słowacji.

W 1470 roku umiera ostatni z rodu Cudarów i właścicielem zamku w Zborowie zostaje spokrewniony z nimi ród Rozgonych. Niestety jest to okres walk o tron węgierski i okolica zostaje spustoszona przez przemarsze wojsk. Ponieważ w konflikcie uczestniczyli Jagiellonowie zniszczeń dokonały nie tylko wojska węgierskie ale także polskie. Na przełomie XV i XVI wieku zamek kilkukrotnie zmienia właściciela. W czasie walk o węgierska koronę pomiędzy Janem Zapolyą a Ferdynandem Habsburgiem właściciele Zborowa opowiadają się po stronie tego pierwszego. Po klęsce Zapoly wojska Habsburga zdobywają zamek. W 1548 staje się on własnością Gaspara Seredyi za wsparcie Ferdynanda w staraniach o koronę. Rodzina Seredyich przebudowała gotycki zamek w renesansową twierdzę. Pod kierunkiem włoskich architektów powstały potężne umocnienia czyniące ze Zborowa  jeden z najlepiej ufortyfikowanych zamków ówczesnego królestwa Węgier.

Gotyckie zabudowania zajmujące wierzchołek wzgórza otoczono podwójnym pierścieniem murów oddalonym od siebie o kilka metrów. Dzięki temu powstały dwa podzamcza. Mury otaczające drugie podzamcze zwane też zamkiem średnim wzmocniono czterema basztami. Posiadały one na kilku poziomach stanowiska dla broni palnej i dział. Osłaniały drogę prowadzącą do zamku górnego. Grube mury dolnego podzamcza o nieregularnym kształcie miały długość prawie 400 m. Od zachodu gdzie dostęp do zamku był najłatwiejszy wzmocniono je dwoma basztami. Jedna poligonalna znajdowała się w linii muru, druga większa zbudowana na planie koła była wysunięta przed jego lico. Na terenie podzamcza powstały zabudowania o charakterze gospodarczym. W południowej części znajdowała się umocniona brama ze zwodzonym mostem przerzuconym nad fosą. W drodze na zamek górny należało pokonać jeszcze dwie bramy oddzielające od siebie kolejne podzamcza.

W rękach rodziny Seredyich zamek znajdował się do roku 1566. Po śmierci Gaspara II Seredyi stał się on własnością żupana nowogrodzkiego Andrzeja Balasza, który ożenił się z wdową po Gasparze Anną. Jednak już trzy lata później przeszedł w ręce jego zięcia kasztelana krakowskiego Andrzeja z Ostrorogu. Jego syn Jan z Ostrorogu w 1601 roku sprzedał zamek w Zborowie Zygmuntowi Rakoczemu. Po śmierci Franciszka I Rakoczego wnuka Zygmunta w 1676 roku jego żona Helena wyszła ponownie za mąż. Jej wybrankiem został Emeryk Thököly przyszły przywódca powstania antyhabsburskiego. Po upadku powstania kuruców w 1684 wojska cesarskie rozpoczęły oblężenie Zborowa. Dowodząca obroną Helena nie zdołała utrzymać twierdzy, która po krótkim oblężeniu została zdobyta. Za udział w powstaniu na osobisty rozkaz cesarza Leopolda I 14 października 1684 roku zamek został zniszczony. Od tego czasu pozostaje w ruinie.

Mimo zniszczeń zachowało się sporo zamkowych murów dających wyobrażenie o jego dawnej potędze. Można zobaczyć pozostałości bramy, mury oraz baszty dolnego podzamcza. Sporo zachowało się z fortyfikacji zamku średniego w tym pozostałości baszt. Z najstarszej gotyckiej części zamku przetrwały kilkumetrowej wysokości ściany pałacu oraz zajmującej kulminację wzgórza wieży.