Zamek Turaida
Po opanowaniu przez krzyżowców na początku XIII wieku terenów na prawym brzegu rzeki Dzwiny dochodzi do ich podziału pomiędzy biskupa ryskiego i Zakon Kawalerów Mieczowych. Na mocy porozumienia, który zakończył konflikt Zakonowi przypadł lewy brzeg rzeki Gauja natomiast biskupowi brzeg prawy. Już w 1214 roku biskup Albert von Bekeshovede rozpoczął budowę murowanego zamku. Miał on być przeciwwagą dla położonego na lewym brzegu zamku Zakonu Kawalerów Mieczowych w Siguldzie.
Warownia Treiden została wzniesiona na skraju nadrzecznego cypla, którego strome zbocza zapewniały naturalną ochronę. Początkowo było to niewielkie założenie a do jego budowy, użyto cegły. Składał się z muru obronnego którego przebieg dostosowano do kształtu wzgórza oraz z budynku mieszkalnego wzniesionego w zachodniej części nieregularnego dziedzińca. W pierwszej połowie XIII wieku przystąpiono do budowy głównej wieży obronnej. Usytuowano ją w północnej części dziedzińca na kulminacji wzgórza. Wolnostojąca okrągła wieża miała 13 m średnicy ponad 30 m wysokości i mury o grubości 3m. Wejście do niej umieszczono na wysokości 9,5m. Na najwyższej kondygnacji znajdowała się platforma dla obrońców chroniona krenelażem. Zwieńczona była stożkowym dachem krytym dachówką. Była to typowa wieża ostatecznej obrony zwana bergfried lub stołp.
Biskupi a później arcybiskupi ryscy rzadko odwiedzali zamek, na stała zamieszkiwał go ich zarządca. Strategiczne położenie warowni powodowało, że był on świadkiem licznych konfliktów pomiędzy arcybiskupami ryskimi a Zakonem Krzyżackim następcą Zakonu Kawalerów Mieczowych. W 1298 roku, po ośmiodniowym oblężeniu zamek poddał się mistrzowi krajowemu Inflat Bruno i przez 68 lat pozostawał w rękach Krzyżaków. Potem jeszcze kilkukrotnie w latach 1405-17, 1479-85, 1556-57 był zajmowany przez wojska krzyżackie. Mimo iż zamek był wiele razy oblegany nigdy nie został poważnie uszkodzony. Budynki, które wskutek wojen ucierpiały szybko były naprawiane i odbudowywane.
Duże znaczenie zamku Treiden powodowało iż był on stale rozbudowywany i umacniany. Na przełomie XIII i XIV wieku do kurtyny wschodniej i północnej dostawiono budynki. W południowej części dziedzińca wzniesiono kwadratową wieżę mieszkalną. Przed nią powstało niewielkie przedzamcze. Dalsza rozbudowa nastąpiła po upowszechnieniu się broni palnej. W XV wieku przebudowie ulega zachodnia kurtyna. Wzniesiony zostaje dwukondygnacyjny budynek oraz pięciokondygnacyjna półokrągła wieża przystosowana do użycia broni palnej. W XVI wieku w płn.-zach. narożniku usytuowano okrągłą wieże także dostosowaną do użycia broni palnej. Niewielką wieżyczkę otrzymało też południowe podzamcze. Wzmocniono prowadzący od północy wjazd do zamku. Powstało długie podzamcze z dwiema cylindrycznymi wieżami na końcu. W tym okresie podwyższono również mury obronne.
Po likwidacji arcybiskupstwa ryskiego i przejęciu Inflant przez Polskę zamek stał się siedzibą starosty. W 1566 król Polski Zygmunt August przekazał go Elertowi Kruse komornikowi ostatniego biskupa Dopartu. W jego posiadaniu znajdował się on do roku 1585. Po wybuchu wojny polsko-szwedzkiej w 1600 roku zostaje zajęty przez wojska szwedzkie. W tym czasie zamek traci swe militarne znaczenie stając się siedzibą właścicieli majątku Turaida. Zamieszkały jest do pożaru z 1776 roku, podczas którego zostaje niemal doszczętnie zniszczony. Od tego momentu pozostaje w ruinie aż do połowy XX wieku, kiedy podjęto pierwsze prace archeologiczne i rekonstrukcyjne.
Po trwających wiele lat pracach zamek został częściowo odbudowany. Zrekonstruowano wieżę główną, zachodni mur obronny wraz budynkiem mieszkalnym i półkolistą wieżą oraz wieżę południową. Dzięki temu zamek stał się jedną z atrakcji turystycznych Łotwy. Z tarasu widokowego wieży podziwiać można przepływającą u podnóża zamku rzekę Gauja przecinającą tereny parku narodowego.
