Dwór obronny w Szymbarku

Położona w dolinie rzeki Ropy wieś Szymbark ma bogata historię. Osada założona prawdopodobnie już w XII wieku była początkowo własnością królewską. W roku 1359 Kazimierz Wielki w zamian za wierną służbę nadał ją rycerzowi Janowi Gładyszowi wraz ze sporym obszarem ziemi w dorzeczu górnej Ropy. Od tego momentu Szymbark na prawie trzy stulecia stał się siedzibą rodową Gładyszów herbu Gryf. W połowie XVI wieku przystąpiono do budowy obronnego dworu. Niestety nie jest znane nazwisko fundatora ani architekta.

Typowy dla epoki renesansu szlachecki dwór obronny założy na planie kwadratu nie posiada dziedzińca wewnętrznego. Piętrowy wzniesiony z miejscowego kamienia w wyższych partiach z cegły. Cztery narożne kwadratowe alkierze nawiązują do wież obronnych. Dwór posiadał niewiele pomieszczeń. Na parterze znajdowała się sień oraz dwie izby natomiast na piętrze duża sala reprezentacyjna oraz przylegająca do niej mała izdebka. Obiekt był podpiwniczony dwoma kolebkowo sklepionymi piwnicami. Niewielkie komnaty mieszkalne znajdowały się także na piętrach narożnych alkierzy. Na parterze znajdowały się pomieszczenia gospodarcze między innymi skarbczyk i zbrojownia. O obronności dworu świadczyły umieszczone na wysokości strychu otwory strzelnicze.

Pod koniec wieku XVI budowli nadano bardziej ozdobny wygląd. Szczyt zwieńczono arkadową attyką a ściany pokryto dekoracją sgraffitową. Wykonano kamienne portale oraz obramienia wokół okien. Prawdopodobnie wtedy również wzmocniono dwór narożnymi szkarpami. Miało to zapobiec pękaniu ścian oraz osuwaniu się obiektu wzniesionego na nadrzecznej skarpie.

Kosztowny w utrzymaniu posiadający grube mury  przez co trudny do ogrzania dwór przestał  wystarczać jego właścicielom. Po wzniesieniu w XVIII w pobliżu nowego drewnianego dworku został opuszczony. Wykorzystywany do celów gospodarczych zaczął popadać w ruinę. W roku 1973 rozpoczęto prace renowacyjne. Usunięto wewnętrzne ścianki działowe wzmocniono mury dachy pokryto miedzianą blachą. Odtworzono attykę i dekorację sgraffitową założono rynny z ozdobnymi rzygaczami. Usunięto kamienne szkarpy przywracając budowli renesansowy wygląd.