Zamek w Szubinie

Na południowych obrzeżach miasta wśród podmokłych łąk nad rzeką Gąsawką znajdują się ruiny zamku siedziby rodu Pałuków. Pierwsza wzmianka o Szubinie w źródłach pisanych pochodzi    z roku 1365. Dotyczy ona starosty generalnego Wielkopolski Sędziwoja Pałuka piszącego się    z Szubina. Właśnie jemu przypisywane jest wzniesienie gotyckiego zamku oraz lokacja miasta   i erekcja parafii wraz z budową kościoła. Jako najbardziej prawdopodobny okres powstania zamku to lata 1361-1377. Był to schyłek panowania króla Kazimierza Wielkiego oraz początek rządów Ludwika Węgierskiego za czasów którego Sędziwój piastował najwyższe urzędy w państwie. To zapewne wysoka pozycja społeczna oraz znaczne dochody umożliwiły mu budowę w dziedzicznym Szubinie murowanej rezydencji obronnej.

Zamek szubiński został usytuowany na niewielkim trudno dostępnym wzniesieniu położonym wśród bagien rozciągających się w dolinie rzeki Gąsawki. Zbudowany został na planie regularnego czworoboku o wymiarach 42×42 ściętego w narożniku płd-wsch i można go uznać za typowy przykład zamku nizinnego. Do jego budowy użyto gotyckiej cegły na fundamencie z granitowych głazów. Z powodu zniszczeń oraz późniejszych przebudów nie jest możliwe odtworzenie jego pierwotnej zabudowy. Na otoczonym murem obwodowym dziedzińcu znajdował się  murowany budynek mieszkalny oraz zapewne drewnianych obiekty o charakterze gospodarczym. Jedyna droga do zamku wiodła sztucznie usypaną przez bagna groblą do bramy zlokalizowanej pośrodku północnej kurtyny.

Po śmierci Sędziwoja jego spadkobiercy sprzedają w roku 1418 dobra szubińskie Janowi Czarnkowskiemu herbu Nałęcz. W posiadaniu tej rodziny zamek pozostawał bez większych zmian do roku 1641 kiedy to nabył go wojewoda poznański Krzysztof Opaliński. Nowy właściciel przystąpił do przebudowy zniszczonego przez pożar na początku wieku zamku czyniąc z niego swą główną siedzibę. W wyniku przeprowadzonych prac powstał dwukondygnacyjny budynek który zajął całą powierzchnię dawnego gotyckiego założenia. Syn Krzysztofa Opalińskiego Jan Karol sprzedaje w 1674  Szubin swemu szwagrowi Adamowi Konarzewskiemu.

W roku 1731 poprzez małżeństwo z Weroniką Konarzewską Maciej Mycielski zostaje kolejnym właścicielem zamku. Za jego czasów staje się on pełną splendoru magnacką rezydencją utrzymaną w stylu baroku. Kolejny z Mycielińskich Maciej jest twórca przyzamkowego parku. Niestety pod koniec XVIII wieku nastąpiło zadłużenie majątku co zmusiło Jana Nepomucena Mycielińskiego do jego sprzedaży na przymusowej licytacji. Nabył go Fryderyk Skórzewski który na miejscu zamku wzniósł nowy budynek wykorzystując część istniejących murów. W następnych latach następowała częsta zmiana właścicieli a przebudowany dawny zamek stał się siedzibą dzierżawców lub zarządców dóbr. Na początku XX wieku nastąpiła rozbiórka popadającego w ruinę obiektu. Około roku 1925 w oparciu o resztki dawnych murów wzniesiono niewielki budynek mieszkalny który został zburzony w 1986.

Miejsce dawnego zamku to teraz słabo czytelna ruina. Zobaczyć można niewielkie fragmenty głównie gotyckich murów miejscami sięgające wysokości 7 metrów.