Zamek w Sieradzu

Pierwsza wzmianka o Sieradzu pochodzi z roku 1136 w której wymieniany jest jako gród kasztelański. W wyniku przeprowadzonych badań archeologicznych ustalono że powstał on w połowie XI wieku. Usytuowany był na kępie pośród podmokłych łąk rzeki Żegliny. Około połowy XIII wieku w okresie rozbicia dzielnicowego Sieradz stał się książęcą siedzibą Leszka Czarnego. Spowodowało to przebudowę starego grodu aby mógł sprostać nowej funkcji. Został otoczony nowym wałem którego grubość u podstawy sięgała 7m. Natomiast na kolistym dziedzińcu oprócz drewnianej zabudowy wzniesiono także murowaną z cegły kaplicę w formie rotundy. Być może spełniała ona także rolę obiektu obronnego. Upadek grodu nastąpił w roku 1331 podczas najazdu Krzyżaków którzy doszczętnie go spalili.

Jak podaje w swych zapiskach kronikarz Janko z Czarnkowa odbudowa sieradzkiej warowni nastąpiła za panowania króla Kazimierza Wielkiego. W miejsce zniszczonego grodu wzniesiony został murowany zamek. Jednak brak danych uniemożliwia dokładne odtworzenie wyglądu kazimierzowskiego założenia. Przyjmuje się że zamek otoczony był murem obwodowym o nieregularnej formie zbliżonej do okręgu. Wynikało to z poprowadzenia go po linii dawnych ziemnych wałów. Składał się on z 12 prostych odcinków różnej długości połączonych ze sobą pod bardzo rozwartymi kątami. Łączna długość muru wynosiła 220 metrów.

W południowej części dziedzińca został wzniesiony główny dom zamkowy nazywany „domem wielkim”. Przemawia za tym znajdujący się w tej części najdłuższy prawie 40 metrowy prosty odcinek muru. Wschodnia załamana ku północy część budynku kryła w sobie rotundę Leszka Czarnego. Wjazd do zamku prowadził od północy i był kontrolowany przez ośmioboczną wieżę główną. Ulokowana ona była na obwodzie muru nieco na zachód od bramy. Pozostałą zabudowę warowni stanowiły budynki drewniane wśród których największy był tzw. dom sądowy położony w zachodniej części dziedzińca.

Wiek XV nie przyniósł większych zmian w wyglądzie zamku. Wzniesiono wtedy jedynie wysunięty przed linię murów budynek bramny. Dokonywane w następnych wiekach przebudowy między innymi po pożarze w roku 1578 czy po zniszczeniach szwedzkich w czasie potopu  również niewiele zmieniły jego ogólny wygląd. Spotykające zamek klęski oraz brak należytej konserwacji jego murów w czasach nowożytnych spowodowały że zaczął się on chylić ku upadkowi. Jego stan był na tyle poważny że w roku 1742 przechowywane w nim archiwa przeniesiono do miasta. W roku 1792 sejmik podjął uchwałę o rozbiórce zamkowych ruin w celu pozyskania cegły na budowę nowego archiwum.  Decyzja ta doprowadziła do zupełnej likwidacji założenia.

Obecnie nie są widoczne żadne mury na powierzchni ziemi. Jedyną pozostałością po królewskim zamku jest wyniosły duży ścięty stożek którego kształt powstał podczas prac ziemnych z początku XX wieku.