Rumunia, Râșnov

Râșnov

Zamek w Râșnov

 

(węg. Barcarozsnyó, niem. Rosenau)

 

Wzgórze, na którym zachowały się pozostałości zamku Rasnow było już użytkowane w epoce żelaza. Potem funkcjonowała tu w czasach rzymskich osada Daków zwana Cumidava. Początki średniowiecznej twierdzy przypisuje się Zakonowi Krzyżackiemu sprowadzonemu w okolice Braszowa w 1211 roku przez króla Węgier Andrzeja II. Z powodu swej polityki mającej na celu uniezależnienie się od Węgrów w 1225 roku Zakon usunięto z Burzenlandu. Część historyków uważa, że brakuje jednoznacznych dowodów potwierdzających tezę o krzyżackim pochodzeniu warowni. Pierwsza wzmianka o Rasnov pochodzi z 1331 roku, gdzie wymieniany jest jako jeden z dwóch zamków, który oparł się najazdowi tatarskiemu pustoszącemu Burzenland.

Początkowo zamek był własnością panów Rasnowa. Prawdopodobnie oni wznieśli pierwsze mury i zbudowali prostokątną kaplicę z półkolistą absydą pod wezwaniem św. Jerzego. W połowie XIV wieku zamek został przejęty przez administrację królewską. Zarządca zamku podlegał panom z Rasnova. Wzrastające zagrożenie tureckimi najazdami spowodowało, że w 1427 roku król Zygmunt Luksemburski przekazał warownię lokalnej społeczności. Od tego momentu zamek Rasnow służył mieszkańcom trzech pobliskich miejscowości  : Râşnov, Cristian i Vulcan jako miejsce schronienia w razie niebezpieczeństwa. Rozbudowa prowadzona w XV i XVI wieku uczyniła z niego prawdziwą twierdzę.

Zamek usytuowano na wyniosłej górze. Obwód obronny zajął rozległą platformę szczytu o długości 300m i szerokości prawie 150m. Jego strome zbocza, z których jedno jest parusetmetrowym urwiskiem zapewniało naturalną ochronę.  Poprowadzony poprzez strome skalne ostańce mur dzielił wzgórze na zamek górny i dolny. Dostęp do twierdzy prowadził od wschodu. Wjazd wiódł przez kwadratową wieżę Batorego na zewnętrzny dziedziniec, zwanym „dziedzińcem przed fortecą” lub „ogrodem twierdzy”. Mieściły się tu budynki gospodarcze i pomieszczenia dla zwierząt oraz ogrody warzywne. Znajdowała się tu także wzniesiona w XIV wieku prostokątna kaplica z półkolistą absydą pod wezwaniem św. Jerzego.

Zamek górny otaczał mur o wysokości 5m  i ponad 1m grubości wzmocniony kilkoma basztami. Najsilniej umocniona została strona wschodnia. W narożniku południowym  znajdował się tu półkolisty barbakan o średnicy 20m wyposażony w dwa poziomy obronne a pośrodku pięciokątna, dwukondygnacyjna wieża. Obie budowle były przystosowane do użycia broni palnej.  Druga prostokątna wieża znajdowała się na północnym krańcu muru. Drugi mniejszy barbakan znajdował się w narożniku zachodnim zamku górnego. Także w murze południowym umieszczono wieżę przystosowaną do użycia broni palnej mającą plan trójkąta. Wewnątrz twierdzy Sasi wzdłuż wąskich brukowanych uliczek zbudowali ponad 80 domów a nawet szkołę, które miały stanowić schronienie dla ludzi i ich dobytku. Uczyniło to z zamku małe miasteczko.

Mimo kilku oblężeń zamek został zdobyty tylko raz. W roku 1612 siedmiogrodzki książę Gabriel Batory zorganizował w Transylwanii kampanię mającą ograniczyć autonomię Sasów. W marcu jego wojaka otoczyły Rasnov. Po zajęciu wschodniej części wzgórza odcięli obrońców od dostępu do wody.  Zmusiło ich to do poddania twierdzy 3 kwietnia. Dopiero w następnym roku po wpłaceniu 3tys. florenów Sasowie odzyskali zamek. Pomni tego doświadczenia obrońcy w latach 1623-40 wykopali studnię o głębokości 146 metrów. Dzięki temu kolejne próby zdobycia zamku umożliwiały wytrzymywanie nawet długotrwałego oblężenia. W 1650 roku w najwyższym punkcie górnego zamku zbudowany został nowy kościół.

W roku 1718 zamek został zniszczony przez pożar. Twierdza została odbudowana jednak już w 1802 roku miało miejsce kolejne tragiczne zdarzenie. Silne trzęsienie ziemi spowodowało liczne pęknięcia murów i zawalenie się wielu budynków. Ostatni raz zamek dał schronienie mieszkańcom Rasnova w czasie powstania węgierskiego w latach 1848-49. Po roku 1850 znaczenie militarne twierdza maleje i zostaje ona porzucona popadając w ruinę. Urzędował w niej jeden strażnik, który biciem w dzwony miał ostrzegać o pożarze.

W roku 1923 rada miejska Rasnova będą pod wrażeniem przekształcenia pobliskiego zamku Bran w siedzibę królowej Marii postanowiła przekazać zamek księciu Karolowi. Niestety przyszły król Rumuni nie wykazał zainteresowania średniowieczną twierdzą. W 1937 roku pojawiają się pierwsze pomysły odbudowy zamku. Niestety kolejne trzęsienie ziemi z 11 listopada 1940 oraz działania wojenne II wojny światowej niweczą te zamiary. Pierwsze prace konserwacyjne mają miejsce dopiero w latach 50-tych XX wieku. Kolejne prace z lat 90-tych XX wieku pozwoliły udostępnić obiekt turystom.

Widoczny z daleka zamek Rasnov położony na szczycie wzgórza jest jednym z lepiej zachowanych tzw. zamków chłopskich. To unikalne budowle charakterystyczne dla tej części Rumuni,  które nie są spotykane nigdzie indziej poza Siedmiogrodem. Były to obiekty refugialne służące lokalnej społeczności w razie zagrożenia. W przeciwieństwie do siedzib feudałów nie posiadały rezydencji mieszkalnych ale infrastrukturę umożliwiającą schronienie i przetrwanie ewentualnego oblężenia. Można zobaczyć częściowo odtworzone mury z basztami i barbakanami studnia oraz ponad 30 domków przy ciasnych uliczkach. Część zabudowań jest wykorzystywanych jako sklepiki i galerie, co może trochę razić. Osobiście wolałbym aby wykorzystane były jako pomieszczenia muzealne pokazujące dawne życie mieszkańców zamku. Z zamkowych murów roztacza się imponujący widok na okolicę.

 

Lokalizacja

Zamki znane i nieznane na Facebooku