Zamek w Pucku
Będący obecnie niewielkim portowy miastem Puck od najdawniejszych czasów był ściśle związany z morzem. Już w okresie wczesnego średniowiecza istniała tu osada handlowa i port. W połowie XII wieku Puck stał się siedzibą kasztelani należącej do książąt gdańskich. Po zajęciu przez Krzyżaków w roku 1308 Gdańska a następnie całego Pomorza w miejsce kasztelani zostaje utworzony urząd rybacki tzw. Fischmat. Podlegał on bezpośrednio komturowi gdańskiemu.
Pod koniec XIV wieku Puck zostaje otoczony murami a dawna siedziba kasztelana przebudowana na murowany zamek. Usytuowany w płn-zach narożniku miasta stanowi wzmocnienie jego obrony. Zachowuje jednak odrębność i nadrzędny stosunek względem organizmu miejskiego. Zamek zostaje założony na planie nieregularnego czworoboku. Otoczony ceglanymi murami podzielony był na dwie części wewnętrzną fosą. Zamek właściwy w płn-wsch narożniku posiadał dużą wieżę mieszkalno-obronną. Wzdłuż muru zachodniego znajdował się główny czterokondygnacyjny budynek zwany „starą kamienicą”. Parter i pierwsze piętro mieściły kaplice kuchnię refektarz oraz mieszkanie urzędnika zakonnego. Piwnice i strych budynku spełniały funkcję magazynów. Jednocześnie najwyższa kondygnacja miała charakter obronny. Służył temu obiegający ją dookoła ganek z otworami strzelniczymi. Od strony wschodniej do budynku dostawiona była niewielka wieżyczka która spełniała rolę klatki schodowej. Wjazd do zamku prowadził przez gospodarcze przedzamcze i dwukondygnacyjna wieżę bramną z mostem zwodzonym w murze oddzielającym go od miasta. Obronność zamku podnosiły otaczająca go fosa oraz znajdujący się od zachodu staw przy młynie.
Po wybuchu w roku 1454 wojny trzynastoletniej między Polską a Zakonem Krzyżackim miasto Puck i zamek zostają zajęte przez oddziały gdańskie. Potrzebujący pieniędzy król Kazimierz Jagiellończyk oddaje w zastaw okręg pucki miastu Gdańsk. Dwa lata później gdańszczanie odsprzedają zastaw królowi szwedzkiemu Karolowi Knutsonowi wygnanemu ze swej ojczyzny. Dokonuje on częściowej odbudowy zniszczonego zamku. Pobyt Karola w Pucku trwa do roku 1460 kiedy to w wyniku ofensywy wojsk krzyżackich opuszcza miasto. Mimo pozostawionej załogi zaciężne oddziały zakonne zdobywają zamek. W 1462 gdańszczanie po raz kolejny przystępują do oblężenia Pucka zakończonego honorową kapitulacja Krzyżaków. Po zawarciu w roku 1466 II pokoju toruńskiego Kazimierz Jagiellończyk tworzy w Pucku starostwo a następnie w 1491 oddaje ponownie w zastaw gdańszczanom.
Ostatni z Jagiellonów król Zygmunt August aktywizuje polską politykę morską. Starostowie puccy przystępują do rozbudowy zamku w oparciu o który ma powstać port wojenny. Teren dziedzińca zamkowego zostaje powiększony o kilka metrów w kierunku północnym. Na powstałym terenie zbudowany zostaje budynek mieszkalny będący siedzibą starosty nazywany „nową kamienicą”. Do starego domu zakonnego zostaje dobudowana brama wyjazdowa z zamku w kierunku zachodnim. Na podzamczu obok stajni wzniesiono duży „cekaus” czyli arsenał jeden z większych w Rzeczpospolitej. Od północy usypano wał ziemny na którym umieszczono stanowiska dla dział.
W roku 1626 wybucha wojna ze Szwecją. Ciężkie walki z użyciem artylerii o odbicie zamku z rąk Szwedów powodują jego poważne zniszczenia. Po zakończeniu wojny król Władysław IV Waza przystępuje do fortyfikowania polskiego wybrzeża. Powstają nawet plany otoczenia Pucka pięciobocznym bastionem które jednak nie zostają nigdy zrealizowane. W roku 1655 wybucha druga wojna ze Szwecja znana jako „Potop”. Tym razem jednak dozbrojony wcześniej pucki zamek mimo wielokrotnych szturmów oddziałów szwedzkich pozostał niezdobyty. Po raz kolejny Szwedzi stanęli pod murami Pucka w roku 1703. Tym razem broniąca go nieliczna załoga nie zapobiegła jego zajęciu.
Wiek XVIII to początek upadku znaczenia militarnego zamku. Po rozbiorze Polski w roku 1772 władze pruskie nakazują jego rozbiórkę. Teren staje się własnością gminy ewangelickiej która na początku XIX wznosi w tym miejscu kościół. Podczas II wojny światowej zostaje on zniszczony a w następnych latach rozebrany.
Po dawnym krzyżackim zamku nie pozostały żadne widoczne ślady. W wyniku przeprowadzonych prac archeologicznych udało się jedynie zlokalizować fundamenty budynków. Obecnie teren na którym stał zamek pozostaje niezabudowany. Jedyną wskazówką o podziemnych reliktach budowli jest stojąca przy ulicy Zamkowej tablica informacyjna.
