Zamek w Niemczy

Początki osadnictwa na terenie dzisiejszej Niemczy sięgają V wieku. We wczesnym średniowieczu prawdopodobnie znajdowała się tu obronna siedziba, należąca do plemienia Ślężan. Po włączeniu Śląska do państwa pierwszych Piastów w X wieku,  powstał tu silnie umocniony gród kasztelański. Otaczały go nie tylko drewniano-ziemne wały, ale jedyna w swym rodzaju pochyła kamienna palisada. Usytuowany był na północnym skraju wydłużonego wzniesienia. Do historii przeszła jego bohaterska obrona w roku 1017, podczas najazdu wojska cesarza niemieckiego Henryka II. Gród obronił się także w roku 1093, tym razem oblegany podczas najazdu czeskiego.

W drugiej połowie XIII wieku z inicjatywy księcia Bolka I świdnickiego na miejscu dawnego grodu, wzniesiony został murowany zamek. Obecnie trudno ustalić jego wygląd. Prawdopodobnie powstał na nieregularnym planie, a mury dostosowano do przebiegu wałów grodu. Jedna z niewielu informacji mówiących o zamku z tamtego okresu informuje, że w roku 1288 zostaje w jego obrębie zbudowana kaplica. Około roku 1282 Niemcza otrzymuje z rąk księcia Henryka IV Probusa prawa miejskie. Jeszcze pod koniec wieku XIII miasto zostaje otoczone murami miejskimi, które sprzężono z murami zamku. W roku 1311 Niemcza znalazła się w księstwie legnicko-brzeskim. Podczas wojen husyckich w roku 1430 miasto i zamek zostają zniszczone. Jednak już w połowie XV wieku zamek został odbudowany i zapewne rozbudowany.

W roku 1585 z inicjatywy księcia brzeskiego Jerzego II zrujnowany zamek w Niemczy zostaje przebudowany. Pracami kierował znany architekt Bernard Niuron. W wyniku przebudowy zamek przekształcono w wieloskrzydłową, renesansową rezydencję o regularnym założeniu. Obiekt otrzymał bogaty wystrój, a jego elewacje ozdobiono dekoracjami sgraffitowymi. Niespokojne lata pierwszej połowy XVII wieku spowodowały, że zamkowa góra została otoczone nowożytnymi fortyfikacjami. Niestety wojna trzydziestoletnia przyniosła zniszczenie również zamkowi w Niemczy, tak jak wielu innym zamkom na Śląsku. Kilkukrotnie oblegany, w roku 1633 został zdobyty przez oddziały generała Wallenstaina. Po śmierci piętnastoletniego księcia brzeskiego Jerzego Wilhelma ostatniego męskiego przedstawiciel królewskiego rodu Piastów w roku 1675, Niemcza przechodzi na okres prawie 70 lat pod bezpośrednie panowanie Habsburgów.

W latach 1712-24 w południowej części zamkowego dziedzińca zbudowana została kaplica pod wezwaniem św. Jadwigi. W roku 1735 zamkowe wzgórze strawił pożar powodując poważne zniszczenia. Po odbudowie i kolejnej przebudowie w roku 1830, zamek zupełnie stracił ostatnie zachowane gotyckie i renesansowe pozostałości. Kolejne prace na zamku zostały przeprowadzone w roku 1927. Po roku 1945 zamkowe wnętrza zaadaptowano na zakłady odzieżowe. W latach 60-tych XX wieku wskutek osuwania się zamkowego wzgórza rozebrana została kaplica św. Jadwigi.

Obecnie zamkowe założenie to dwukondygnacyjne budynki, otaczające nieregularny wewnętrzny dziedziniec bez widocznych cech obronnych.