Zamek w Leśnicy

Będąca obecnie dzielnicą Wrocławia Leśnica znajduje się w granicach miasta od roku 1928. Wcześniej była osobną miejscowością a jej początki sięgają wczesnego średniowiecza. Pierwsza wzmianka o wsi Lesnyc pochodzi z roku 1226. Pięć lat później pojawia się forma Lesnicza. Prawdopodobnie już w pierwszej połowie XII wieku istniał w Leśnicy gródek obronny Piastów wrocławskich. Dnia 7 grudnia 1201 zmarł w nim książę Bolesław Wysoki przekazując testamentem miejscowość cystersom lubiąskim. Jednak jego syn Henryk Brodaty pozostawił zatrzymać Leśnicę dając zakonnikom inną wieś.

Po włączeniu księstwa wrocławskiego do państwa czeskiego król Jan Luksemburski w roku 1339 sprzedał Lesnicę mieszczaninowi wrocławskiemu Gysco de Reste. Od tej pory wieś często zmieniała właścicieli którymi było wielu wrocławskich patrycjuszy służąc im jako podmiejska rezydencja. W roku 1412 Leśnice kupił Michael Banke i uzyskał zgodę króla Zygmunta Luksemburskiego na budowę murowanego zamku. Składał się on z dwóch równolegle ustawionych budynków z bramą wjazdową od wschodu. Posiadał trzy narożne wieże. Całość otaczała nawodniona fosa. W roku 1428 zamek został zniszczony przez husytów. Odbudowany uległ w roku 1459 ponownemu zniszczeniu podczas walk z Jerzym z Podiebradów.

W roku 1494 Lesnicę kupili bracia Hans i Wenzel von Hörnig. W XVI wieku dwukrotnie przebudowywano i powiększano zamek nadając mu cechy renesansowej rezydencji. Około roku 1610 Heinrich von Hörnig otoczył go niskim murem i fortyfikacjami bastejowymi. Podczas wojny trzydziestoletniej w roku 1633 zamek został zniszczony lecz straty nie były poważne. W roku 1651 właścicielem Leśnicy zostaje Horatius von Formo. Jego potomek w roku 1733 sprzedaje zamek wrocławskiemu klasztorowi krzyżowców z czerwoną gwiazdą. Pod kierunkiem architekta Krzysztofa Hacknera zostaje dokonana barokowa przebudowa założenia. Istniejące dwa skrzydła północne i południowe zostają scalone w jedno i przykryte mansardowym dachem. Jednocześnie ulega ujednoliceniu elewacja zamkowych budynków. W wyniku przeprowadzonych prac obiekt został przekształcony w pałac z narożnymi wieżyczkami. W roku 1752 zakonnicy sprzedają rezydencję Ferdinandowi von Mudrach. W latach 1752-57 nowy właściciel przebudował pałacowe wnętrza.

W roku 1836 pałac wraz z majątkiem kupił Carl von Wylich und Lottum. W rękach tej rodziny Leśnica pozostała do roku 1944. Nowi właściciele dokonali przebudowy wnętrz oraz założyli ogród w miejsce zasypanej fosy i zburzonych częściowo obwarowań. Około roku 1900 odsłonięto fragment fosy i wzniesiono pseudoobronny mur z krenelażem u wejścia do parku. Po roku 1945 obiekt pozbawiony opieki niszczał a w roku 1953 spłonął. Po przeprowadzonej w latach 1958-63 odbudowie pałac zaadaptowano na Dom Kultury. Podczas prac odkryto w podziemiach budynku gotyckie fragmenty murów i stropów.

Obecnie pałac to trzykondygnacyjna budowlą na planie kwadratu z półokrągłymi wieżyczkami w narożach. Wokół budynku znajdują się fortyfikacje ze strzelnicami kluczowymi tworzące względem niego rodzaj tarasu. Ostatnio rozpoczęto prace przy odtworzeniu zdewastowanego zamkowego parku.