Zamek w Lanckoronie
Górujące nad Lanckoroną od północy stożkowate wzniesienie jest miejscem gdzie zachowały się relikty królewskiego zamku. Wzniesiony został przez króla Kazimierza Wielkiego w połowie XIV wieku. Strzegł przebiegającej u stóp Góry Lanckorońskiej granicy z Księstwem Oświęcimskim zhołdowanym w owym czasie koronie czeskiej. Stanowił przeciwwagę dla znajdującego się po przeciwnej stronie zamku w Barwałdzie.
Kazimierzowski zamek został założony na wyrównanej płd-zach części szczytu oddzielonej od reszty wzniesieni rowem. Miał kształt regularnego prostokąta z dwiema narożnymi wieżami od południa. Najprawdopodobniej pierwotne założenie stanowiła drewniana zabudowa i jeden budynek mieszkalny wzniesiony z kamienia.
W roku 1410 Władysław Jagiełło ustanawia w Lankoronie siedzibę starostwa niegrodowego. Jako królewszczyznę otrzymał ja marszałek wielki koronny Zbigniew z Brzezia za zasługi w bitwie grunwaldzkiej. Przez następne stulecia zamek i starostwo znajdowało się w rękach wielu rodów: Lankorońskich Bekieszów Zebrzydowskich Czartoryskich Myszkowskich Wielopolskich. Po śmierci jednego ze starostów Mikołaja Wolskiego wdowa po nim musiała toczyć wojnę z wojewodą sieradzkim Olbrachtem Łaskim który w roku 1574 siła zajął zamek. Wprawdzie król Stefan Batory rozstrzygnął spór na korzyść wdowy ale dopiero wysłane do Lankorony wojsko odzyskało zamek.
W wyniku kolejnych przebudów zamek składał się z trzech skrzydeł mieszkalnych. Otaczały one wewnętrzny dziedziniec od południa zamknięty murem tarczowym wzmocnionym dwiema narożnymi wieżami. Stare zamkowe mury nie oparły się szwedzkiemu „potopowi” w roku 1655. Najeźdźcy zniszczyli nie tylko zamek ale i miasto. Jednak największe zniszczenia poniosła Lanckorona w czasie Konfederacji Barskiej. W roku 1768 konfederaci pod dowództwem Maurycego Beniowskiego opanowali zamek i przystąpili do jego umacniania. Przy pomocy francuskich inżynierów przekształcili go w jedną z dwóch (obok Tyńca) najważniejszych swych twierdz. Stara warownia została otoczona fortyfikacjami ziemnymi z wysuniętym na północ fortem o narysie kleszczowym. Po poniesionej w 1771 roku klęsce wojsk konfederatów pod Lanckoroną zamek został oblężony. Walki trwały do 8 czerwca 1772 i zakończyły się poddaniem polskiej załogi. Zamek został zajęty przez zaborcze wojska austriackie i poważnie zniszczony.
Po rozbiorach starostwo lanckorońskie znalazło się w zaborze austriackim i w roku 1777 na publicznej licytacji zostało sprzedane Franciszce z Krasińskich. Pozostawiony bez opieki zamek popadł w całkowitą ruinę. Do naszych czasów zachowały się jedynie pozostałości wież oraz fragmenty ścian i muru tarczowego.
