Zamek w Koźlu

Na lewym brzegu Odry w północno-zachodniej części miasta Kędzierzyna-Koźla znajdują się pozostałości książęcego zamku. Pierwsze informacje pochodzące z lat 1104-1115 wzmiankują o istnieniu grodu kasztelańskiego. Znajdował się on prawdopodobnie koło Starego Koźla. W drugiej połowie XIII wieku na terenie dzisiejszego miasta powstała osada która w 1293 r. otrzymała prawa miejskie. Do roku 1355 Koźle było stolicą udzielnego księstwa. Bezpośrednio przy mieście został wzniesiony w latach 1316-55 murowany zamek którego budowniczymi byli książęta opolscy. Ze względu na otaczający go teren zalewowy został usytuowany na sztucznym nasypie dochodzącym do 4m wysokości. Zbudowany był z cegły na kamiennych fundamentach założony na planie czworoboku którego trzy narożniki zostały zamknięte odcinkami murów sprawiających wrażenie zaokrąglonych naroży. Na czwartym południowo-wschodnim narożu stanęła wieża wzniesiona na planie kwadratu wysunięta poza mury w stronę miasta. Obok wieży w murze wschodnim znajdowała się brama przez która prowadził wjazd do zamku od strony przedzamcza. Na środku dziedzińca znajdowała się wieża mieszkalna.

W latach 1563-84 nastąpiła zasadnicza przebudowa średniowiecznego zamku. Przy murze wschodnim powstał jednotraktowy dom mieszkalny. W tym okresie wzniesiono również wysoką basteję zbliżoną zarysem do fortyfikacji bastionowych w płd-zach narożu murów. Układ strzelnic z których można było prowadzić ostrzał wzdłuż murów służył przystosowaniu zamku do obrony przy zastosowaniu broni palnej. W XVII powstało nowe skrzydło zamku przy murze południowym. Kolejna przebudowa nastąpiła w wieku XVIII kiedy to powstała wielka pruska forteca w skład której oprócz zamku weszło miasto. W roku 1807 dla potrzeb wojskowych zostało przebudowane przedzamcze gdzie powstał lazaret. W wieku XIX w murze południowym przebita została nowa brama prowadząca na dziedziniec. Około 1915 r. powstała w obrębie zamku nowa zabudowa w znacznym stopniu zacierająca jego pierwotne założenie.

Obecnie zachowane pozostałości zamku sprawiają przygnębiające wrażenie. Straszą powybijane szyby w oknach oraz zardzewiała tabliczka informującą że była to kiedyś książęca siedziba. Przez wiele lat na wewnętrznym dziedzińcu funkcjonowało targowisko miejskie z całym swym bałaganem. Odrestaurowano jedynie dwie baszty w jednej mieści się niewielkie muzeum druga na szczycie ma punkt widokowy.