Zamek w Kowalu

Zamek w Kowalu został wzniesiony zapewne około roku 1400. Znajdował się na płn-wsch od miasta pośród podmokłych łąk w rozlewisku rzeki Rakutówki. Badania archeologiczne wykluczyły że powstał w miejscu wcześniejszego kasztelańskiego grodu zniszczonego przez wojska krzyżacko-mazowieckie w roku 1327.

Zamek w Kowalu zaliczał się do niewielkich obiektów o raczej skromnych walorach obronnych. Zajmował teren o wymiarach 35x45m a cała jego zabudowa była drewniana. Od północy chroniły go bagna a od strony miasta oddzielał go jedynie parkan. Mimo to w latach 1414-30 aż siedmiokrotnie gościł króla Władysław Jagiełłę. Będący własnością królewską Kowal był zarządzany przez starostów brzeskich a w późniejszym okresie stał się siedzibą samodzielnego starostwa grodowego.

W latach 1593-1615 z inicjatywy ówczesnego starosty miała zapewne miejsce przebudowa będąca wynikiem pożaru który strawił całą zabudowę. Wzniesiono kilka nowych drewnianych parterowych budynków z których najbardziej okazały mieścił kancelarię grodzką mieszkanie podstarościego oraz izbę czeladną. W pozostałych mieściły się pomieszczenia gospodarcze kuchnia gorzelnia stajnie. W tym okresie rozpoczęto także budowę murowanej „kamienicy” zakończonej dopiero przez następnego starostę.

W okresie „potopu” szwedzkiego zamek został zniszczony ale staraniem starostów udało się go odbudować chociaż nie odzyskał już dawnego znaczenia. Zamkowe zabudowania funkcjonowały do końca XVIII wieku a zamkowa kaplica nawet dłużej.  Ostatni starosta kowalski Michał Sokołowski nakazał rozbiórkę zdewastowanych budynków a teren zamku podzielony na działki został sprzedany pod zabudowę miejską.

Obecnie przy ulicy Zamkowej 2 w miejscu gdzie znajdował się zamek stoi budynek mieszkalny. Od strony podwórza wsparty jest sporych rozmiarów przyporą która być może jest jedyną pozostałością po murowanej zamkowej „kamienicy”.

Obiekt w Kowalu mimo że potocznie nazywany zamkiem posiadał niewielkie walory obronne i raczej należałoby w jego przypadku mówić o siedzibie starostwa.