Zamek w Kończycach Małych

Pierwsza wzmianka o Kończycach znajduje się w pochodzącym z roku 1305 wykazie wsi płacących dziesięcinę biskupom wrocławski. Początkowo należała do książąt cieszyńskich a następnie przeszła na własność szlachty być może za zasługi dla panującego.

W roku 1538 właścicielem wsi zostaje Piotr Czelo z Czechowic. To właśnie jemu przypisywane jest wzniesienie renesansowego zamku być może w miejsce jakiegoś wcześniejszego obiektu. Składał się on z czterech skrzydeł z wewnętrznym arkadowym dziedzińcem pośrodku. W narożniku płd-wsch umieszczono bramę wjazdową. Dwa skrzydła były domem mieszkalnym pozostałe zabudowania miały funkcje gospodarcze. Całe założenie zostało otoczone fosą. Dodatkowym elementem obronnym zamku były okalające go mokradła i znajdujący się obok staw. Po śmierci w 1630 Jana Czelo majątek dziedziczyły krótko rodziny jego sióstr.

W roku 1657 Kończyce Małe kupuje Wacław Pełka z Nowego Miasta. Wieś pozostaje w rękach jego rodu przez 180 lat. W tym czasie zamek zyskał cechy rezydencji tracąc swe walory obronne. W miejsce zasypanych fos utworzono otoczony parkanem ogród w stylu angielskim. W 1837 Maksymiliana Osthaus von Bassy wdowa po Jerzym Pełce sprzedaje Kończyce i przenosi się do Wiednia. Nabywcą  zostaje Jan Andrzej Folwarczny. Jego wnuczka Hildegarda Wurzian jest ostatnią właścicielką zamku. Opuszcza go przed wkroczeniem wojsk Armii Czerwonej i udaje się do Niemiec. Działania wojenne z początku roku 1945 powodują poważne zniszczenia rezydencji. Jednocześnie zostaje ona doszczętnie splądrowana.

Po wojnie zamek wraz z majątkiem przechodzi na własność Skarbu Państwa. Obecnie po przeprowadzonym remoncie obiekt składa się z dwóch prostopadłych skrzydeł. U ich zbiegu umiejscowiona jest przejazdowa brama sklepiona kolebkową sienią. Od strony dziedzińca wzdłuż obu skrzydeł biegną arkadowe podcienia z gankiem. W zamkowych  pomieszczeniach ma siedzibę Regionalne Muzeum oraz kilka instytucji kulturalnych. W miejscu rozebranych budynków gospodarczych znajduje się hotel i restauracja.