Polska, Grodziec

Grodziec

Zamek Grodziec

 

Na szczycie bazaltowej góry wznoszącej się na 389 m n.p.m. plemię Bobrzan wzniosło wczesnośredniowieczny gród obronny. Po włączeniu tych ziem do tworzącego się państwa polskiego stał się siedzibą kasztelani. Według śląskich kronik Władysław II Wygnaniec w miejscu grodu wzniósł warownię która jako kasztelania wymieniana jest w bulli papieża Hadriana IV z roku 1155.

W 1320 r. książę legnicko-brzeski Bolesław III Szczodry sprzedał Grodziec rycerzowi Swolo z rodziny Bożywojów Zamek był siedzibą rycerską do roku 1473 kiedy został odkupiony przez księcia legnickiego Fryderyka I. Prawdopodobnie już wtedy był murowaną budowlą z wieżą. Nowy właściciel przystąpił do rozbudowy obiektu nadając mu charakter obronnej warowni w stylu gotyckim. Założony na planie wydłużonego sześcioboku posiadał wieżę bramną oraz wysokie mury wzmocnione w narożach przez baszty obronne. Dalsza rozbudowa zamku nastąpiła w latach 1522-1524 na zlecenie księcia Fryderyka II. Przeprowadził ją w stylu renesansowym znany architekt śląski Wendel Roskopf ze Zgorzelca. Powstał wielki budynek mieszkalny w części zach. zwany pałacem oraz dwie duże basteje od płd. i płn. z wyraźnym ich przystosowaniem do użycia broni palnej. Wiek XVI to okres świetności zamku. W tym czasie staje się on obok Legnicy i Brzegu czasową rezydencją książąt legnicko-brzeskich i miejscem przechowywania skarbu.

W roku 1633 podczas wojny trzydziestoletniej zamek zostaje zdobyty przez wojska austriackie które grabią skarbiec i niszczą wyposażenie. Do 1646 r. Grodziec był główną kwaterą wojsk cesarskich pod dowództwem Wallensteina. W 1642 wojska protestanckie przy pomocy okolicznej ludności gnębionej podatkami i kontrybucjami na krótko zajmują zamek. Jednak w niedługim czasie dostaje się powtórnie w ręce Austriaków którzy w grudniu 1646 r. celowo go niszczą by uniemożliwić jego dalszą obronę. Powoduje to poważne uszkodzenia zamku. Ocalał jedynie budynek mieszkalny i część murów obronnych. Próby odbudowy rezydencji podjęte przez ostatniego piastowskiego księcia Jerzego Wilhelma przerywa jego śmierć w 1675 r. Po wybudowaniu przez nowego właściciela barokowego pałacu u podnóża góry niezamieszkały zamek szybko popada w ruinę.  W 1751 r. zawala się część donżonu a w 1766 pożar wywołany przez uderzenie pioruna powoduje kolejne zniszczenia. W 1801 r. zamek w Grodźcu kupuje Jan Henryk VI właściciel Księżna i przystępuje do odnowienia budynku mieszkalnego tzw. pałacu. Jednak już w 1813 r. stacjonujący na zamku żołnierze francuscy wzniecają pożar podczas świętowania urodzin Napoleona. Kolejna odbudowa następuje w roku 1822. Na terenie podzamcza powstaje wtedy park krajobrazowy a stare budowle i ruiny zostają zabezpieczone.

W latach 1906-1908 z inicjatywy ostatniego właściciela Driksena znany architekt Bodo Ebhardt przystępuje do odbudowy zamku z przeznaczeniem go na cele turystyczne. Była to w dużym stopniu dowolna rekonstrukcja bez uwzględnienia przekazów historycznych.

Podczas ostatniej wojny obiekt uległ ponownemu zniszczeniu które częściowo usunięto w latach 1960-62 udostępniając zamek zwiedzającym. Najstarsze fragmenty zamku gotyckiego i renesansowej rezydencji zachowały się w głównym budynku mieszkalnym. Natomiast pozostałe budynki mają wygląd nadany im w czasie rekonstrukcji.

Lokalizacja

Zamki znane i nieznane na Facebooku