Zamek w Gdańsku
Obchodzące niedawno tysiąclecie swego istnienia miasto Gdańsk od początku stanowiło ważny strategicznie punkt strzegący ujścia Wisły. Już za panowania Mieszka I istniał zespół grodowy, otoczony drewniano-ziemnym wałem oraz port. W XII wieku miasto stało się stolicą niezależnego księstwa gdańskiego.
W roku 1308 margrabiowie brandenburscy zajmują miasto i oblegają książęcy gród. Dowodzący obroną Bogusz zwraca się z prośbą o pomoc do Krzyżaków. Rycerze zakonni po odparciu Brandenburczyków sami podstępnie zajmują Gdańsk, a następnie całe Pomorze Gdańskie. Po usankcjonowaniu swych nowych zdobyczy, przystępują do budowy zamku konwentualnego. Pracę rozpoczęto około roku 1343 po zawarciu traktatu kaliskiego z królem Władysławem Łokietkiem. Zamek w Gdańsku został wzniesiony w widłach Motławy i Wisły w miejsce książęcego grodu. Nie jest znany dokładny wygląd obiektu. Najprawdopodobniej zamek główny, była to czteroskrzydłowa budowla z wieżyczkami w narożach i wysokim donżonem. Od zachodu i północy przylegało do niego rozległe podzamcze oddzielone murem i fosą. Pod osłoną zamku funkcjonował na Motławie port kontrolowany przez jego załogę.
Niezwykle ważne znaczenie strategiczne i ekonomiczne Gdańska, dzięki któremu Krzyżacy kontrolowali handel głównie zboża miał istotne znaczenie na pozycję gdańskiego zamku. Obok zamków w Malborku i Królewcu należał do najlepiej wyposażonych w Państwie Zakonnym.W czasie wojny polsko-krzyżackiej w roku 1410 Rada Miasta Gdańska początkowo przyrzekła bronić miasta. Wysłała nawet 400 marynarzy do obrony Malborka po bitwie pod Grunwaldem. Jednak po sukcesach militarnych króla Władysława Jagiełły nasiliły się w mieście nastroje antykrzyżackie. Pierwszym krokiem było ograniczenie poczynań komtura w mieście, a kolejnym było złożenie hołdu królowi polskiemu. Przybyły od Gdańska starosta królewski wraz z burmistrzami zażądali od Krzyżaków opuszczenia zamku. Jednak dowodzący wtedy załogą komtur Schönfeld nie uległ presji i nie poddał zamku.
Po zawarciu pokoju toruńskiego nowym komturem gdańskim został brat wielkiego mistrza Henryk von Plauen. Jego poczynania przyczyniły się do zaostrzenia konfliktu między Gdańskiem, a Krzyżakami. Doszło nawet do bitwy morskiej obu flot. Zaproszeni przez komtura na rozmowy o rozejmie rajcy gdańscy zostali zamordowani, co jeszcze bardziej zaogniło stosunki. Gdańszczanie wzmocnili mury miejskie i zamurowali Bramę Zamkową.
W roku 1440 Gdańsk przystępuje do tzw. Związku Pruskiego, który w roku 1454 wywołuje powstanie przeciw Krzyżakom. Gdańszczanie rozpoczęli przygotowania do szturmu na zamek. Dowodzący zamkiem pod nieobecność komtura Postora komtur domowy, mimo wcześniejszego dozbrojenia zamkowej załogi rozpoczął rokowania. W ich wyniku Krzyżacy poddali się uzyskawszy zapewnienie wolnego wyjścia. Mieszczanie gdańscy natychmiast po zajęciu warowni przystąpili do jej rozbiórki. Podyktowane to zostało obawą, aby zamek nie stał się ponownie zagrożeniem dla miasta.
W wyniku tych działań zamek w Gdańsku nie istnieje ponad 500 lat. Jedynym zachowanym jego elementem jest fragment muru przy ulicy Wartkiej. Istnieją przypuszczenia, że również baszta Łabędź stojąca obecnie przy Targu Rybnym to dawna baszta podzamcza zwana Rybacką, która po roku 1454 została włączona w mury obronne miasta. Mimo, że po potężnym gdańskim zamku pozostały jedynie tak nikłe ślady, miasto warte jest zwiedzenia dla wielu innych wspaniałych zabytków.
