Polska, Frydman

Frydman

Kasztel obronny we Frydmanie

 

W roku 1308 z inicjatywy węgierskiego magnata Kokosza Berzewiczego została lokowana wieś Frydman. Położona u ujścia rzeki Białki do Dunajca należy do najstarszych osad na polskim Spiszu. Bliskość granicy z Polską spowodowała zapewne że Berzewiczy wznieśli na terenie wsi strażnicę. Była to najprawdopodobniej kwadratowa wieża obronno-mieszklna.

W 1589 Jerzy Horwath z Poloczy odkupił od Olbrachta Łaskiego tzw. klucz dunajecki do którego należał zamek w Niedzicy oraz liczne wsie Zamagurza w tym Frydman. Nowy właściciel około roku 1600 w miejsce starej strażnicy wzniósł obronny dwór nazywany także kasztelem. Był to jednopiętrowy murowany z kamienia budynek. Zbudowany został na planie prostokąta z dwoma alkierzowymi wieżami w tylnej elewacji. Na co dzień alkierze pełniły funkcję mieszkalne ale w razie zagrożenia umożliwiały obronę flankową. Od frontu budynek posiadał środkowy ryzalit w którym znajdował się portal główny. Na narożach umieszczono ukośnie nadwieszone wykusze wsparte na kroksztynach. Kasztel przykryty był dachem pogrążonym oraz ozdobiony attyką. Całe założenie otaczała fosa nawodniona wodą z pobliskiego potoku. Tego typu budowle obronne nie były w tamtych czasach czymś wyjątkowym. Ich pierwowzorem były XV-wieczne zamki włoskie.

Po śmierci ostatniego z Horwathów w roku 1857 Frydman po kądzieli stał się własnością rodziny Salomonów. Niestety Aladar Salomon nie wykazywał większego zainteresowania obronnym kasztelem. W budynku umieszczono serownię. Brak dbałości spowodował że już pod koniec wieku XIX obiekt stał opuszczony i mocno zdewastowany. Długi rodziny spowodowały że kasztel został przejęty przez kasę oszczędnościową z Kieżmarku i w roku 1910 sprzedany miejscowej rodzinie Noworolskich. Budynek został zaadaptowany na mieszkania a przeprowadzony generalny remont pozbawił go dawnego wyglądu. Usunięto attyki kamienne obramienia okienne i portal wejściowy. Wykonano nowy czterospadowy dach a wieże przykryto hełmami. W takiej formie kasztel dotrwał do naszych czasów. Obecnie jest prywatnym budynkiem mieszkalnym.

 

Lokalizacja

Zamki znane i nieznane na Facebooku