Łotwa, Doblen

Dobele

Zamek w Dobele

(łot. Duobelės, niem. Doblen)

 

Początkowo w miejscu późniejszego krzyżackiego zamku Doble na wzgórzu, na zachodnim brzegu rzeki Bērze wznosił się drewniano-ziemny gród pogańskich Bałtów z plemienia Zemgalów. Pod koniec XIII wieku toczyły się o niego ciężkie walki i mimo kilkukrotnych prób jego opanowania przez wojska Zakonu pozostawał niezdobyty. Jednak z powodu utraty przez Zemgalów większości swych ziem sytuacja obrońców stawała się coraz bardziej beznadziejna. W końcu podjęli decyzję o opuszczeniu grodu i wycofaniu się na Litwę. Na mocy wcześniejszych porozumień pomiędzy biskupem ryskim i Krzyżakami ta część południowej Łotwy przypadła Zakonowi. Zapewne początkowo Krzyżacy nie podjęli się przebudowy zajętego grodu i jeszcze w połowie XIV wieku posiadał on drewniano-ziemne umocnienia.

Brak dokładnej daty rozpoczęcia przez Krzyżaków budowy kamiennego zamku. Być może jego wznoszenie rozpoczął mistrz Eberhard von Mongehin w 1335 roku. Prace miał kontynuować w latach 1345-49 mistrz Goswin von Guerick. Jego budowa została ukończona przed rokiem 1376, bo wówczas w źródłach pojawia się nazwisko pierwszego komtura Doblen Dietricha Holtey. W latach 1345-46 Doblen próbowały zdobyć wojska litewskie wspomagane przez Zemgalów ale ich działania nie zakończyły się sukcesem.

Z powodu ukształtowania wzgórza i starszych fortyfikacji plan zamku był nieregularny. Na samym końcu cypla powstał zamek górny składający się z czterech budynków otaczających niewielki dziedziniec. Miał plan trapezu o wymiarach 17x32x37x32m. Najbardziej reprezentacyjne było skrzydło południowe wysunięte o 6m na wschód przed linię murów. Miało wymiary 33,6x11m i mury dochodzące do 2m grubości. Jego piwnice pełniły rolę magazynów. Parter i piętro podzielone były na dwa pomieszczenia. Większe trójprzęsłowe o wymiarach 22×7 m. i mniejsze dwuprzęsłowe o wymiarach 4×9 m. W większej sali na parterze, która posiadała gwieździste sklepienie znajdowała się kaplica. Narożniki skrzydła południowego zwieńczone były wieżyczkami, co było rzadko stosowane w zamkach na terenie Inflant. Ponieważ zamek Doblen był siedzibą konwentu znajdowały się tu także wymagane regułą zakonną refektarz, dormitorium, kapitularz oraz być może infirmeria.

Na południe od zamku górnego znajdowało się rozległe podzamcze. Miało ono nieregularny kształt o wymiarach 145x40x95m rozszerzając się ku południu. Na całej długości kurtyny wschodniej znajdowała się zabudowa o charakterze gospodarczym. Brama prowadząca na teren zamku znajdowała się w załamaniu muru zachodniego. Chroniła ją czworoboczna wieża przechodzącą w górnej części w cylindryczną.

Komturia w Doblen funkcjonowała do 1562 roku.  Po sekularyzacji inflanckiej gałęzi zakonu ostatni komtur  Ties von der Recke nie podporządkował się księciu Kurlandii i Semigalii Gotthardowi Kettler. Książę w 1566 roku zbrojnie zajął Doblen zmuszając zbuntowanego wasala do oddania posiadanych ziem w zamian za zamek Jaunpils.

W 1620 roku zamek Doblen zajęły wojska szwedzkie króla Gustawa II Adolfa. W latach 1642-49 na zamku mieszkała wdowa po księciu kurlandzkim Fryderyku Elżbieta Magdalena. Z inicjatywy księżnej na podzamczu wzdłuż kurtyny wschodniej powstał renesansowy budynek mieszkalny. Powstała nowa brama w narożniku płd.-zach. W czasie prowadzonych na przełomie XVII i XVIII wieku wojen polsko-szwedzkich zamek był kilkukrotnie zajmowany przez Szwedów. Za każdym razem kończyło się to plądrowaniem i kolejnymi zniszczeniami. Z tego powodu w 1730 opuścił go ostatni zamieszkujący w nim zarządca. Od tego momentu zaczął popadać w ruinę służąc okolicznej ludności jako miejsce pozyskiwania materiałów budowlanych.

Obecnie zamek to położona nad rzeką malownicza ruina. Na zamku górnym zobaczyć możemy pozostałości skrzydła południowego z jedną zachowaną narożną wieżyczką oraz relikty pozostałych skrzydeł. Na całej długości zachowały się mury otaczające podzamcze. Widoczne są także pozostałości wschodniego budynku.

 

Lokalizacja

Zamki znane i nieznane na Facebooku