Zamek w Czchowie
a krańcu odosobnionej piaskowcowej skały nad Dunajcem, około 310 m. n.p.m. znajdują się ruiny starego królewskiego zamku Czchów. Jego początki sięgają czasów panowania króla Wacława Czeskiego. Na wschodnim niższym cyplu rozległego wzgórza, odciętym fosą od pozostałej jego części wzniesiono najstarszy murowany element założenia. Była to potężna 28 metrowa, okrągła wieża zakończona ośmiobocznie. Pełniła rolę wolnostojącej strażnicy kontrolującej dolinę Dunajca. W pierwszej połowie XIV wieku zaczyna powstawać zamek. Wieża zostaje otoczona kamiennym murem z bramą wjazdową. Następnie przez odcięcie wschodniego zakola muru obwodowego powstaje dwuprzestrzenny budynek ze sklepionymi piwnicami. Równocześnie lub w kolejnym etapie zbudowano przedbramie w formie muru osłaniającego wjazd.
Zamek w Czchowie wraz z zamkami w Tarnowie, Wielkiej Wsi, Melsztynie, Wytrzyszczce i innymi stanowił element pasa fortyfikacji doliny Dunajca chroniącego węgierski szlak handlowy. Stał się również siedzibą administracyjną dóbr królewskich – starostwa czchowskiego. W oparciu o zamek funkcjonowała komora celna notowana w dokumentach z 1327 r. Natomiast pochodzący z roku 1356 dokument wymienia pierwszego znanego z imienia burgrabiego Imrama syna Żegoty.
Rozwój techniki wojennej w XV wieku pociągnął za sobą konieczność wzmocnienia obronności zamku. Rozbudowano przedbramie wznosząc basztę bramną o wymiarach 6×7 m podpartą dwoma potężnymi szkarpami od strony stoku zwieńczoną prawdopodobnie machikułami. Na przełomie XV i XVI wieku do budynku mieszkalnego dostawiono od południa podłużne niepodpiwniczone skrzydło. Wzniesiono również obok wieży przybudówkę zachodnią dochodzącą do muru obronnego.
Od XV do połowy XVI wieku starostwo czchowskie było tenutą w rękach rodu Melsztyńskich z pobliskiego Melsztyna. W roku 1549 starostwo przechodzi w ręce Seweryna a następnie Stanisława Bonera. Kolejnym starostą w 1561 r. zostaje Wawrzyniec Spytko Jordan kasztelan krakowski. Okres średniowiecza był czasem świetności zamku.
Druga połowa XVI wieku to prawdopodobnie początek upadku zamku który nie jest wymieniany w lustracjach dóbr królewskich od XVI do XVIII wieku. Po pierwszym rozbiorze Polski w 1772 r. starostwo czchowskie jako królewszczyzna zostało zajęte przez władze austriackie i następnie sprzedane w roku 1782 dotychczasowej starościnie Zofii z Chrząstkowskich Grabowskiej.
Ruiny zamku w Czchowie wzbudziły zainteresowanie dopiero w pierwszej połowie XIX wieku jako romantyczny pomnik przeszłości. Pierwsze prace konserwatorskie podjęto w 1928 r. i polegały na zabezpieczeniu zachowanej zamkowej wieży. Kolejne prace konserwatorskie połączone z archeologicznymi podjęto w latach dziewięćdziesiątych. Dzięki nim udało się odsłonić prawie kompletny zarys fundamentów dzięki czemu można było pokusić się o próbę rekonstrukcji wyglądu całej budowli. Obecnie jedynym zachowanym reliktem zamku są ruiny wyniosłej kamiennej wieży. Ma ona kształt walca o średnicy zew. 12,5 m. i wysokości około 20 m. Na poziomie około 4 m. średnica wieży zmniejsza się o 60 cm na tej również wysokości znajdował się otwór wejściowy. Pierwotnie wieża miała ośmioboczne zwieńczenie oraz strzelnice o wąskich wylotach.
W 1993 powstał Społeczny Komitet Renowacji Baszty którego celem stała się ekspozycja ruin bez rekonstrukcji gotyckiego zamku. W 2000 r. został zakończony jeden z etapów aranżacji polegający na wykonaniu tarasu widokowego na szczycie wieży. Roztacza się z niego wspaniały widok na utworzone na Dunajcu Jezioro Czchowskie a przy dobrej pogodzie widać nawet ruiny zamku w Melsztynie.
W 2018 dzięki funduszom pozyskanym przez Tarnowską Organizację Turystyczną przeprowadzono prace obejmujące zagospodarowanie całego wzgórza zamkowego. Zrekonstruowano bramę wraz z mostem zwodzonym. Mury obwodowe podniesiono do wysokości 2 metrów. Odgruzowano zamkowe piwnice a na dziedzińcu odsłonięto oryginalny bruk. Wzgórze zostało częściowo oczyszczone z roślinności dzięki czemu zamek jest lepiej widoczny.
