Dwór obronny w Chrzanowie

Początki Chrzanowa sięgają być może XII wieku. Według niektórych źródeł mogła tu istnieć kasztelania. Dotychczas nie udało się jednak odnaleźć miejsca, w którym mógłby znajdować się kasztelański gród. W połowie XIV wieku właścicielami miasta zostaje ród Ligęzów z pobliskiego Bobrka. W XVI wieku wznoszą oni w mieście murowaną siedzibę w formie renesansowego obronnego dworu. Zachowany do dzisiaj budynek pełni funkcję lamusa. W 1640 Anna Ligęzina sprzedała Chrzanów Andrzejowi Samuelowi Dębińskiemu, u schyłku XVII wieku miasto przeszło w ręce Grudzińskich, następnie Stadnickich.  W 1740 r. jako posag Teresy Stadnickiej, dostało się w ręce Józefa Ossolińskiego. Między 1804 a 1856 rokiem miasto ma kolejno trzech właścicieli. W roku 1856 dobra chrzanowskie kupuje spółka kupców wrocławskich. Jeden z nich, Emanuel Loewenfeld zostaje wkrótce ich wyłącznym właścicielem. W rękach Loewenfeldów Chrzanów pozostaje do 1939 roku. Pod koniec XIX wieku ze względu na zły stan dworu, zaadaptowali oni na swoją chrzanowską rezydencję dawny lamus dworski.

W latach 60-tych XX w budynku urządzono muzeum. które funkcjonuje do dzisiaj. Lamus wzniesiony został na planie kwadratu z łamanego kamienia z niewielkim dodatkiem cegły. Jednopiętrowy nieotynkowany nakryty jest wysokim czterospadowym dachem. Mimo XIX-wiecznej przebudowy pozostały ślady świadczące o jego obronnym charakterze. Zachowały się resztki portali, zarysy dawnych okien oraz sklepiona kolebkowo sień.