Zamek w Choczu

Już w okresie wczesnego średniowiecza na wyspie, na rzece Prośnie istniał obronny gródek pierścieniowaty. Otoczony był wałem drewniano-ziemnym o średnicy około 90 metrów. Istniejąca w tym miejscu przeprawa przez Prosnę spowodowała, że w drugiej połowie XIV wieku w miejsce grodu wzniesiony został murowany zamek, jeden z nielicznych na terenie Wielkopolski położonych na wyspie. Jego budowę być może rozpoczął król Kazimierz Wielki. Inne źródła wymieniają starostę odolanowskiego Bartosza Wezenborga.

Z powodu braku dokładnych badań trudno odtworzyć wygląd zamku. Z uwagi na niewielkie rozmiary wyspy był zapewne nieduży. Składał się z trzykondygnacyjnego domu wspartego w narożach przyporami. Budynek wzniesiony z cegły na kamiennym fundamencie, miał kształt wydłużonego prostokąta o wymiarach 11×30 m. Otaczał go zapewne jedynie częstokół. Świetność zamku w Choczu trwała krótko. W formie, jaką nadali mu budowniczowie przetrwał zaledwie przez następne stulecie. Spadek znaczenia przeprawy oraz brak modernizacji spowodował jego dewastację.

W XVII wieku Chocz przeszedł w ręce rodu Lipskich i w ich posiadaniu pozostał do końca wieku XVIII. W roku 1720 Kazimierz Lipski na gruzach dawnego zamku wzniósł obiekt pałacowy. Zmiana nurtu rzeki spowodowała, że pałac i stojący obok kościół otoczono szeroką fosą. Zamek w Choczu nie dotrwał do naszych czasów, chociaż być może budynek plebani kryje w sobie jakieś pozostałości zamkowych murów.