Zamek w Chałupkach

Już we wczesnym średniowieczu istniał tu drewniany gród obronny strzegący brodu na Odrze. Być może jak uważa cześć czeskich historyków, został wzniesiony w roku 1247 przez pochodzącego z Górnych Łużyc rycerza Henryka z Baruthu. Warownia nazywana wówczas Barutswerde wraz z okolicznymi ziemiami należała do księcia opolsko-raciborskiego i oddawana była rycerzom w lenno. Pod koniec XIII wieku leżący na prawym brzegu Odry gród oraz lewobrzeżne miasto lokacyjne Bogumin, znalazły się w księstwie raciborskim.

Pierwsza pisana wzmianka o zamku pochodzi z roku 1373. Wystawiony 6 stycznia przez księcia raciborskiego Jana dokument, przyznaje rycerzowi Pasko w lenno zamek oraz miasto Bogumin i połowę wsi Zabełków. Brak badań historyczno-architektonicznych oraz archeologicznych nie pozwala odtworzyć wyglądu zamku w średniowieczu i odpowiedzieć na pytanie, kiedy nastąpiła budowa murowanych fortyfikacji.

W 1422 książę raciborski Jan II Żelazny sprzedał zamek Barutswerde rycerzowi Bielikowi z Kornicy. W następnych latach zamek wielokrotnie zmieniał właściciela. W roku 1523 kupił go margrabia Jerzy Fryderyk Hohenzollern von Ansbach zwany Pobożnym. Zagrażające w tym czasie Europie najazdy tureckie, skłoniły właściciela do przebudowy zamku. Całkiem możliwe, że powstały wtedy umocnienia bastionowe.

W wyniku wojny trzydziestoletniej Hohenzollernowie utracili swe górnośląskie posiadłości w tym miedzy innymi ziemie bogumińską. W roku 1623 Habsburgowie oddali Bogumin w zastaw rodzinie Donnersmarcków. W 1697 dobra uzyskały status państwa stanowego. Gdy Bogumin odziedziczył Eliasz Andrzej Donnersmarck, około roku 1682 przebudował stary graniczny zamek na barokowy pałac, który z niewielkimi zmianami dotrwał do naszych czasów. Po tzw. wojnach śląskich nastąpił w roku 1742 podział Śląska pomiędzy Prusy i Austrię. Miasto Bogumin znalazło się w monarchii Habsburgów, a zamek pod panowaniem króla pruskiego Fryderyka II zwanego Wielkim. Zadłużony majątek w roku 1802 kupił Karol Lichnowski. Szybko go odsprzedał i po kolejnych transakcja w 1846r. trafił do rąk Salomona von Rothschild. W posiadaniu tego znanego bankierskiego rodu pozostał do roku 1936. Na początku XX wieku przeprowadzili oni przebudowę pałacu w Chałupkach, nie zmieniając jednak znacznie jego wyglądu.

Po Rothschildach zamek stał się własnością baronowej von Rotkirch Kirchen und Pancken. W roku 1945 zabytkowa budowla stała się własnością skarbu państwa. Zaniedbany pałac dopiero w latach 70-tych wyremontowano i zaadaptowano na hotel. W roku 1993 przekazano go gminie Krzanowice. Obecnie jest w rękach prywatnych i nadal funkcjonuje w nim hotel.

Mimo przebudów pałac zachował barokowy wygląd, a w swych murach kryje relikty wcześniejszej budowli. Piętrowy wzniesiony na planie prostokąta w narożniku płn-wch  posiada  cylindryczną basztę. Dobrze widoczny jest zarys fosy otaczającej dawniej zamek. Okalający pałac park krajobrazowy z licznymi okazami starodrzewia powstał po niwelacji fortyfikacji bastionowych, których pozostałości jeszcze są widoczne.