Zamek w Bytomiu

Pierwsza wzmianka o Bytomiu pojawia się w dokumencie kardynała Idziego z roku 1123 jednak ślady osadnictwa na terenie dzisiejszego miasta sięgają epoki brązu. Usytuowanie osady na strategicznym szlaku handlowym z Kijowa przez Kraków i Wrocław do Norymbergii spowodowało jej szybki rozwój. Około roku 1050 książę Kazimierz Odnowiciel na wzgórzu  św. Małgorzaty zakłada obronny gród który w XII wieku staje się siedzibą kasztelana.

Po śmierci w roku 1281 księcia Władysława opolskiego Bytom przypada jego synowi Kazimierzowi który czyni go stolicą swego księstwa. Najprawdopodobniej po tym wydarzeniu ma miejsce otoczenie miasta kamiennymi murami i budowa zamku. Z powodu niezachowania się obiektu do naszych czasów trudne jest ustalenie obecnie jego dokładnej lokalizacji. Według historyków są dwie hipotezy co do miejsca w którym znajdowała się książęca siedziba. Pierwsza mówi że zamek zlokalizowany był w obrębie murów miejskich w pobliżu bramy pomiędzy obecnymi ulicami Krakowską i Rycerską. Według drugiej zbudowano go poza murami miasta przy obecnej ulicy Korfantego w miejscu gdzie do niedawna znajdował się browar. Za słusznością tej hipotezy przemawiają XVIII-wieczne plany miasta. Widnieje na nich niezidentyfikowana budowla w pobliżu Bramy Krakowskiej z zaznaczonym obok ogrodem która może być ruiną zamku.

Równie trudne jak ustalenie lokalizacji jest odtworzenie wyglądu założenia. Na podstawie zachowanych dokumentów uważa się że zamek miał kształt prostokąta. Prócz głównego murowanego budynku mieszkalnego reszta zabudowy była drewniana. Na dziedziniec prowadziła brama wjazdowa a nad całością górowała wieża obronna. Otaczające zamek stawy oraz bagna dodatkowo podnosiły jego walory obronne.

W roku 1369 następuje na zasadzie losowania podział księstwa miasta i zamku. Część południowa przypada księciu cieszyńskiemu Przemysławowi I natomiast północna księciu oleśnickiemu Konradowi II. Jest to jedna z przyczyn spadku znaczenia a w rezultacie upadku Bytomia. W późniejszych wiekach zamek uległ rozbiórce a jego część zaadaptowano na zabudowania browaru. Do naszych czasów nie zachowały się żadne widoczne pozostałości zamkowych murów. Odpowiedzi na pytania dotyczące bytomskiego zamku mogą przynieść jedynie badania archeologiczne.