Zamek Bran
( węg. Törcsvár )
W wielu przewodnikach i opisach znajduje się informacja, że pierwszy jeszcze drewniany zamek został zbudowany przez Krzyżaków i zniszczony w czasie najazdu Mongołów w 1241 roku. Wydaje się to mało prawdopodobne nie potwierdzają tego również dotychczasowe badania. W 1377 roku król węgierski Ludwik I Andegaweński zlecił budowę murowanego zamku w Branie. Jego zadaniem miała być blokada przełęczy górskiej i prowadzącej nią drogi na Wołoszczyznę. Warownia była jedną z kilku, które tworzyły łańcuch obronny wzdłuż południowej granicy Siedmiogrodu. Budową twierdzy zainteresowane było także miasto Braszów chcące kontrolować wiodący wąwozem szlak handlowy. Budowę zamku Bran ukończono w 1382. Jako własność królewska była zarządzana przez mianowanego przez króla kasztelana. Jego obowiązkiem było utrzymywanie stałego garnizonu wojskowego.
Zamek Bran został zbudowany na szczycie prawie 100 metrowego wzgórza. Od strony gdzie dojście jest najłatwiejsze ochraniał go szeroki rów oraz mur tarczowy grubości 4m. Za murem znajdował się trapezoidalny budynek mieszkalny o dwóch kondygnacjach. W nim znajdowało się najbardziej reprezentacyjne pomieszczenie zwane Sala Rycerską. Po północnej najwyższej stronie wzgórza usytuowano czworokątną wieżę. Mimo iż wydaje się wysoka, posiada jedynie dwie kondygnacje. Obok wzniesiono siedmiokondygnacyjny bastion. Wejście na niewielki wewnętrzny dziedziniec prowadziło przez masywną wieżę bramną dostawioną do południowego muru. Usytuowana na wysokości pierwszego piętra bram dostępna była prze zwodzony most. Z powodu niewielkich rozmiarów zamku, który pełnił rolę komory celnej część zabudowy gospodarczej zlokalizowano u jego podnóża. W celu dodatkowego zabezpieczenia dolinę przegrodzono kamiennym podwójnym murem.
Na początku XV wieku zamek Bran przeszedł w posiadanie hospodara wołoskiego Mirczy Starego. W obliczu coraz większego zagrożenia ze strony osmańskiej Turcji król Zygmunt Luksemburski zlecił wzmocnienie fortyfikacji zamku. Obsadził go również znanymi z waleczności Szeklerami. Te działania nie zapobiegły łupieżczej wyprawie tureckiej, która w 1438 roku spustoszyła Siedmiogród. W drugiej połowie XV wieku stosunki między kasztelanami dowodzącymi zamkiem a mieszczanami z Braszowa ulegały stałemu pogorszeniu. Braszowscy kupcy oskarżali namiestników królewskich o nadużycia przy poborze opłat celnych. Jednocześnie wysuwane były wobec nich stałe roszczenia o zaopatrywanie zamku w żywność oraz dostarczanie zbrojnych.
W 1497 roku Braszów wykorzystując kłopoty finansowe króla Węgier Władysława II Jagiełły w zamian za pożyczkę w wysokości 1000 florenów na 10 lat wszedł w posiadanie zamku Bran. Miasto miało go utrzymywać na własny koszt dbając o jego fortyfikacje. Gdyby po 10 latach król nie zwrócił pożyczki twierdza miała pozostać w rękach mieszkańców Braszowa. W grudniu 1498 król nie tylko nie zwrócił pożyczonych pieniędzy ale zaciągnął nową pożyczkę w wysokości 2500 florenów na kolejne 10 lat. W 1508 roku sytuacja się powtórzyła za kwotę 2000 florenów miasto otrzymała zamek na kolejne 10 lat. Po kilku latach król zażądał kolejnych 1300 florenów. W rezultacie w 1513 roku królewski dług wynosił 6300 florenów. Ponieważ nie doszło do spłaty zaciągniętych pożyczek miasto weszło w posiadanie zamku. Dzięki gospodarnemu zarządzaniu dochody twierdzy się zwiększyły. Pozwoliło to na remont i rozbudowę zamku. Dachy kryte gontem zastąpiono dachówką. Podwyższono mury, utworzono stanowiska dla artylerii i broni ręcznej, wzniesiono nową wieżę.
Kolejna przebudowa zamku Bran była inicjatywą księcia Siedmiogrodu Gábora Bethlena. W latach 1622-25 odbudowano między innymi wieżę bramną budynki zwieńczono attyką, dzięki czemu obiekt zyskał renesansowy wygląd. W 1651 książę siedmiogrodzki Jerzy II Rakoczy podpisał z traktat darujący zamek miastu Braszów. Po włączeniu Siedmiogrodu do państwa Habsburgów potwierdzone zostały wszystkie prawa nadane przez siedmiogrodzkich książąt. W połowie XVIII wieku znaczenie zamku zaczęło stopniowo maleć. Przestał pełnić rolę punktu celnego i twierdzy broniącej granicy.
W 1918 roku Siedmiogród stał się częścią Rumuni. 1 grudnia 1920 roku mieszkańcy Braszowa jednomyślną decyzją rady miejskiej ofiarowali zamek królowej rumuńskiej Marii. Bran stał się ulubioną siedzibą królowej, która go odrestaurowała i przekształciła w letnią rezydencję. Po jej śmierci w lipcu 1938 zamek odziedziczyła jej córka księżniczka Ileanie. Po II wojnie światowej król Rumuni został zmuszony do abdykacji i musiał wraz z rodziną opuścić kraj. W 1956 roku zamek Bran został zaadaptowany na muzeum. W 2009 roku prawni spadkobiercy arcyksiężne Dominika, Maria Magdalena i Elżbieta odzyskały rodzinną własność.
W 1897 roku irlandzki pisarz Bram Stoker napisał powieść Dracula, w której stworzył postać hrabiego wampira. Mimo iż nigdy nie był w Rumuni przedstawiony w książce zamek, w którym mieszkał hrabia jest uderzająco podobny do zamku Bran. Postać Draculi mylnie kojarzona z wołoskim hospodarem Władem III Palownikiem dzięki spopularyzowania jej przez liczne filmy stała się symbolem kultury masowej. Na fali tej popularności zaczęło rosnąc zainteresowanie zamkiem Bram. Obecnie jest on jedną z turystycznych wizytówek Rumuni. Corocznie przyciąga nieprzebrane rzesze turystów z całego świata. Niestety ta popularność ma też mniej pozytywny wymiar. Malowniczo położony zamek otacza ogromna ilość sklepików, bud i straganów, których głównym towarem na sprzedaż jest wszystko to, co jest związane z wampirami. To komercyjne podejście psuje klimat jaki powinien towarzyszyć zwiedzaniu gotyckiego zamku.
Zamek po renowacji prezentuje się bardzo okazale. Usadowiony na szczycie stromej skały jest widoczny z daleka. Ma formę jaką nadała mu przebudowa z lat 20-tych XVII wieku. Zobaczyć możemy wieżę bramną, donżon oraz baszty. Jego zwiedzanie z powodu ogromnych tłumów jest jednak mało komfortowe. Na dziedzińcu zachowała się głęboka na 70 metrów studnia. Trudno jednak nawet na chwilę zadumy na zamkowym dziedzińcu wiecznie pełnym turystów.
