Polska, Bolesławiec

Bolesławiec

W południowej Wielkopolsce na granicy ze Śląskiem Opolskim nad rzeką Prosna leży miejscowość Bolesławiec. Została założona przez księcia kaliskiego Bolesława Pobożnego w roku 1266. Po roku 1281 Bolesławiec wraz z całą ziemią wieluńską i ostrzeszowską znalazł się pod panowaniem Piastów Śląskich. Dopiero za panowania Władysława Łokietka około roku 1329 znalazł się ponownie w granicach Królestwa Polskiego. Nadgraniczne położenie Bolesławca i ciągłe zagrożenie ze strony zhołdowanego Czechom Śląska spowodowały że w latach 1333-35 król Kazimierz Wielki wzniósł poza miastem ceglany zamek.

Powstał on na prawym brzegu Prosny pośród nadrzecznych mokradeł w miejscu dawnego grodu Bolesława Pobożnego. Założony na planie owalu posiadał mur obwodowy bramę oraz dwa drewniane budynki stojące na dziedzińcu. Wzniesienie zamku nie spodobało się królowi czeskiemu Janowi Luksemburczykowi i doprowadziło do konfliktu z Kazimierzem Wielkim. W celu jego załagodzenia król Polski na zjeździe w Wyszehradzie w roku 1335 zobowiązał się zniszczyć zamek ale postanowienia nigdy nie wykonał.

Kolejny władca Polski Ludwik Węgierski po roku 1370 oddał całą ziemię wieluńską i ostrzeszowską w zastaw księciu Władysławowi Opolczykowi. Pod rządami nowego właściciela bolesławicki zamek staje się siedzibą odrębnego okręgu administracyjnego. Opolczyk doprowadza również do poważnej przebudowy i modernizacji obiektu. Podsypane zostaje wzgórze zamkowe oraz podwyższone mury obwodowe. Na dziedzińcu wzniesiona zostaje wolnostojąca wysoka ośmioboczna ceglana wieża. Jest to typowy dla średniowiecznych warowni stołp miejsce ostatniej obrony. Wzdłuż wschodniego odcinka muru stanęły dwa murowane budynki. Jeden o charakterze reprezentacyjno-administracyjnym drugi mieszkalny. Zastąpiły one wcześniejszą drewniana zabudowę.

Knowania Opolczyka przeciwko Polsce powodują że król Władysław Jagiełło postanawia odebrać oddane mu w zastaw ziemie. W roku 1396 wojska królewskie wkraczają na ziemię ostrzeszowską i wieluńską zdobywając kolejno zamki w Olsztynie Krzepicach Wieluniu i Grabowie. Najazdowi oparł się jedynie zamek w Bolesławcu i mimo długotrwałego oblężenia pozostał niezdobyty. Dopiero w roku 1401 wdowa po zmarłym Władysławie Opolczyku oddaje go polskiemu królowi. Zniszczony podczas oblężenia zamek ponownie staje się nadgraniczna strażnicą i jednocześnie siedzibą starostwa niegrodowego. Przez kolejne dwa wieki jego wygląd nie ulega większym przeobrażeniom.

Kiedy starostą bolesławickim zostaje Kacper Denhoff wojewoda dorpacki i dworzanin króla Zygmunta III Wazy wygląd zamku ulega poważnej zmianie. Rozebrane zostały wszystkie drewniane zabudowania a wzdłuż muru wschodniego powstał jeden 40 metrowy dom zamkowy. Cały zamek został otynkowany i ozdobiony techniką sgraffito. W wyniku tych zmian przeprowadzonych w latach 1615-28 Bolesławiec stał się wielkopańską rezydencją. Zupełnie natomiast zatracił swe cechy obronne czego najwymowniejszym tego przykładem była zaniedbana wieża i popsuty most zwodzony.

W roku 1642 zamek ulega znacznym uszkodzeniom w czasie wojny trzydziestoletniej. Kolejne zniszczenia dokonane przez Szwedów w roku 1704 powodują że zostaje on ostatecznie opuszczony. Pozostawiony bez opieki szybko popada w zupełną ruinę.

Przeprowadzone w latach 1972-79 prace archeologiczne pozwoliły odtworzyć dzieje zamku i kolejne etapy jego rozwoju. Obecnie po dawnej warowni pozostały jedynie niewielkie fragmenty murów oraz stojąca samotnie gotycka wieża. Z jej szczytu rozciąga się wspaniały widok na pobliski zalew i okolicę.

 

Lokalizacja

Zamki znane i nieznane na Facebooku