Zamek w Bielsku
Około roku 1314 z księstwa cieszyńskiego zostaje wydzielone księstwo oświęcimskie. W wyniku tego podziału Bielsko staje się osadą graniczną i nabiera znaczenia militarnego. Znajdująca się na jego terenie strażnica była wówczas prawdopodobnie niewielką, drewnianą budowlą otoczoną ziemnym wałem i fosą. W roku 1350 wokół miasta zostają wzniesione kamienne mury. W tym też okresie dawna strażnica ulokowana w płn-wsch narożniku Bielska, zostaje przekształcona w murowany zamek oddzielony od miasta murem z łamanego kamienia wapiennego. Pierwotnie posiadał on wieżę w narożniku płd-wsch, której zadaniem było wzmocnienie obrony prowadzącego od południa wjazdu oraz budynek mieszkalny wzniesiony wzdłuż północnego odcinka muru. Dodatkowym wzmocnieniem była baszta miejska sąsiadująca z płn-zach narożnikiem zamkowych murów. Za fundatora bielskiego zamku uważa się księcia cieszyńskiego Przemysława I Noszaka.
Przetaczające się przez Śląsk w XV wieku wojny husyckie, zmusiły rezydujących na zamku książąt cieszyńskich do jego modernizacji. Od strony zachodniej i południowej został otoczony suchą fosą i drugim murem. Zbudowana została kolejna wieża mieszkalna w narożniku płd-zach. Jednocześnie w obręb zamku włączono północną basztę miejską zamurowując znajdującą się w niej bramę.
W wieku XVI następuje rozbudowa zamku w Bielsku, dzięki niej stopniowo zaczął on przekształcać się w rezydencję kosztem funkcji obronnych. Wzniesiono nowy budynek przy murze południowym oraz zamieniono na budynek mieszkalny basztę płd-wsch. Jednocześnie do wschodniego i zachodniego odcinka starego muru obronnego, po jego zewnętrznej stronie dobudowano wolnostojące piętrowe budynki. W roku 1572 na wskutek zadłużenia się książąt cieszyńskich zmuszeni są oni sprzedać część swych posiadłości w tym Bielsko rodzinie Promnitzów. Nowi właściciele dość szybko odsprzedają je rodowi Schaffgotschów. Kolejnym panem dóbr bielskich wraz z zamkiem zostaje w roku 1592 bogaty magnat węgierski Jan Sünnegh. Przystępuje on do rozbudowy oraz generalnego remontu rezydencji. Zmianie ulega wewnętrzny układ budynku głównego oraz najprawdopodobniej wtedy w południowej części budynku wschodniego zostaje założona kaplica.
Wiek XVII to okres zniszczeń dokonanych przez wojska szwedzkie w roku 1656 i pożary z lat 1659 oraz 1664 jak również okres następnych zmiany w wyglądzie rezydencji. Przeprowadzane wówczas na zamku przez kolejnych przedstawicieli rodu Sünneghów prace doprowadziły do powstania czterech skrzydeł, które zamknęły obwód wokół trapezowatego wewnętrznego dziedzińca. Symbolem średniowiecznej metryki zamku pozostały górująca nad jednopiętrowymi budynkami wieża w narożniku płn-zach oraz nieco niższe w narożnikach południowych. Dziedziniec zamkowy został otoczony obiegającym wszystkie skrzydła krużgankiem. Po bezpotomnej śmierci ostatniego z Sünneghów w roku 1728 bielski zamek często zmieniał właściciela, aż w końcu w roku 1752 nabył go za sumę 600 tysięcy florenów Aleksander Józef hrabia Sułkowski. Dwa lata później hrabia otrzymuje tytuł udzielnego księcia na Bielsku, a zamek staje się siedzibą rodu do końca II wojny światowej.
W roku 1787 Sułkowscy przystępują do przebudowy swej rodowej siedziby, podczas której zostaje nadbudowane o drugie piętro skrzydło północne. Kolejna i zarazem ostatnia modernizacja zamku w Bielsku miała miejsce w latach 1854-64. Pod kierunkiem wiedeńskiego architekta Jana Polzmayera obiekt zyskał obecny eklektyczny wygląd. Zgodnie z ówczesną modą zamkową, wieżę nadbudowano i zwieńczono krenelażem. Od strony południowej dobudowano do zamku neoromańską kaplice pod wezwaniem św. Anny na cześć zmarłej żony księcia Ludwika Sułkowskiego.
Późniejsze lata nie przyniosły znaczących zmian w wyglądzie zamku, którego liczne przebudowy na przestrzeni wieków zupełnie pozbawiły pierwotnego obronnego charakteru. O jego gotyckim pochodzeniu świadczą jedynie nieliczne zachowane relikty. Obecnie w dawnej rezydencji Sułkowskich znajduje się Muzeum Okręgowe w Bielsku-Białej.
