Zamek w Białej Podlaskiej
Początki osadnictwa na terenie obecnego zamkowego parku sięgają X-XII wieku. Pod koniec XIV wieku istniała tu osada targowa położona w dolinie rzeki Krzny, znajdująca się w granicach Wielkiego księstwa Litewskiego. Pierwszym znanym właścicielem Białej był Mikołaj Nasuta. W jego czasach istniał drewniany gród otoczony palisadą. Znajdował się w okolicach płn. -zach. narożnika obecnego dziedzińca. Po śmierci namiestnika brzeskiego Jana, syna Mikołaja będącego ostatnim męskim potomkiem rodu osada staje się własnością Zebrzezińskich. W roku 1508 Biała przechodzi w posiadanie zięcia Jana Zabrzezińskiego, starosty brzeskiego Jerzego Ilinicza. W 1522 osada otrzymuje prawa miejskie. Po śmierci Jerzego w 1527 jedna część Białej przypada jego synowi Szczęsnemu, druga jego córce Hannie żonie Piotra Kiszki. W 1536 Hanna Kiszczyna rozpoczyna budowę drugiego dworu w miejscu obecnego amfiteatru.
Pod koniec XVI wieku Biała trafia w ręce magnackiego rodu Radziwiłłów, książąt na Ołyce i Nieświeżu. Do rozbiorów Rzeczpospolitej jest nierozerwalnie związana z losami tej rodziny. Okres ten przyniósł rozwój miasta zwanego odtąd Białą Książęcą lub Białą Radziwiłłowską. W 2 połowie XVII wieku Radziwiłłowie nadali miastu prawa magdeburskie i herb, przedstawiający św. Michała stojącego na zabitym smoku i trzymającego w lewym ręku miecz a w prawym wagę.
18 kwietnia 1622 roku Aleksander Ludwik Radziwiłł zawarł umowę z lubelskim muratorem Pawłem Murzynem na budowę zamku. Kontynuowana przez następnych Radziwiłłów budowa ciągnęła się do początków XVIII wieku. Obiekt powstał na planie gwiazdy pięcioramiennej z pięcioma bastionami, otoczonymi fosą i wałem ziemnym. Zamek od zachodu graniczył z zabudową miejską, od południa z doliną rzeki Krzny. Trwająca wiele lat budowa wynikała z nękających Rzeczpospolitą w połowie XVII wieku wojen, które nie ominęły także Białej.
W południowej części założenia powstała trzykondygnacyjna budowla pałacowa na planie o wymiarach 41 x 31 metrów z czterema pięciobocznymi wieżyczkami w narożach i loggią od frontu. Od zachodu i północy jeden z największych dziedzińców pałacowych w Rzeczpospolitej zamykały barokowe oficyny. Główny wjazd prowadził od północy przez kwadratową sześciokondygnacyjną wieżę. Prócz funkcji obserwacyjnych pełniła także role strażnicy i więzienia. Wieżę z bramą łączyła parterowa ceglana otynkowana szyja, posiadająca kolebkowe sklepienie i nakryta dwuspadowym dachem. Brama poprzedzona była zwodzonym mostem przerzuconym nad nawodnioną fosą. Druga brama zwana „Koszarską” znajdowała się w zachodniej części założenia i prowadziła do znajdujących się poza zamkiem koszar.
W latach 746-60 Hieronim Radziwiłł rozpoczął prace mające na celu rozbudowę pałacu. Zamiary zrealizował jednak dopiero jego następca Michał Kazimierz Radziwiłł „Rybeńko”. W latach 1760-62 podwyższono loggię, przebudowano poddasze adaptując je na teatr. Koniec XVIII wieku i rozbiory Rzeczpospolitej to początek upadku Białej. Ostatni spadkobierca Dominik Radziwiłł umiera we Francji 11 listopada 1813. Postępująca szybko dewastacja wspaniałej niegdyś magnackiej rezydencji sprawia, iż w 1883 roku zostaje rozebrany będący w ruinie pałac. Zamkowy dziedziniec zostaje przekształcony w park.
Obecnie najciekawszymi zachowanymi pozostałościami zamku Radziwiłłów w Białej Podlaskiej są fortyfikacje ziemne stanowiące rzadki przykład umocnień „szkoły staroholenderskiej”, barokowa brama z szyją bramną oraz wieża. Zachowały się także trzy oficyny, zachodnia oraz stojące obok siebie dwie północne. W południowej części parku zobaczyć możemy późnorenesansową kaplicę z około 1620 roku z kolebkowym sklepieniem i dwuspadowym dachem. Obok niej stoi barokowa wieżyczka z kopułą i dachem namiotowym. W zachowanych zamkowych budynkach mieści się Muzeum Południowego Podlasia.
