Miejskie mury obronne Tolkmicka

W średniowieczu tereny położone nad Zalewem Wiślanym zamieszkiwały plemiona pruskie Pogezan i Warmów. Po II Powstaniu Pruskim w 1273 roku Zakon Krzyżacki zajął te tereny. W miejsce wysiedlonym i wymordowanych Prusów sprowadzono osadników z Niemiec. Na początku XIV wieku Zakon w miejscu pruskiej osady handlowej wzniósł obronny dwór, obok którego powstało miasto na prawie chełmińskim. W źródłach pisanych Tolkmicko pojawia się w dokumencie z 4 stycznia 1326 r., w którym komtur elbląski Hermann von Oettigen wyznacza wysokość czynszu dla majątków położonych między miastem a wsią Łęcze.

Prawdopodobnie w czasach Wielkiego Mistrza Winricha von Kniprode drewnianą palisadę otaczającą miasto zastąpiono murem obronnym. Miał on około 5-6 m wysokości i wzmocniony był kilkoma basztami. Wjazd do miasta zapewniały dwie bramy od północy Fromborska a od południa Elbląska. Prócz tego istniały zapewne furty ułatwiające komunikację z położoną nad brzegiem Zalewu przystanią rybacką. Dodatkową obronę miastu zapewniała otaczająca mury fosa, zasilana wodami pobliskiego strumienia. W późniejszym czasie od zachodu powstał kanał Młyński i sztuczne stawy.

W kwietniu 1440 roku Tolkmicko przystąpiło do Związku Pruskiego. Podczas wojny trzydziestoletniej mieszczanie tolkmiccy zdobyli i zburzyli siedzibę krzyżackich urzędników. W odwecie oddziały krzyżackie wdarły się 22 lipca 1456 roku w obręb murów miejskich, a odchodząc podpaliły miejskie zabudowania. Po włączeniu Tolkmicka do Prus Królewskich stało się ono siedzibą starostwa. Pierwszym starostą został w 1457 Jan Bażyński. W 1508 r. król Zygmunt I Stary przekazał starostwo tolkmickie biskupowi warmińskiemu, do 1569 r. wchodziło ono w skład dominium warmińskiego. W 1598 roku starostą tolkmickim został Maciej Działyński. W posiadaniu tej magnackiej rodziny starostwo tolkmickie, z przerwą podczas wojen szwedzkich w XVII wieku, pozostało do 1724 roku. Po pierwszym rozbiorze Polski w 1772 Tolkmicko znalazło się w granicach Królestwa Prus.

Niestety niewiele wiadomo o historii fortyfikacji miejskich. W czasach pruskich mocno zniszczone gotyckie mury obronne uległy rozbiórce. Do naszych czasów zachowała się tylko jedna baszta. Wzniesiona została z cegły na planie prostokąta pod koniec XIV wieku. Ma dwie kondygnacje i zwieńczona jest namiotowym dachem. Na przestrzeni wieków była zapewne przebudowywana. Obiekt jest położony na terenie prywatnej posesji i jest niedostępny do zwiedzania.