Polska, Świdwin

Świdwin

Miejskie mury obronne Świdwina

 

Już we wczesnym średniowieczu przy brodzie na rzece Rega powstała osada targowa. Rozwój zapewniało jej położenie przy tzw. „szlaku solnym” wiodącym z Kołobrzega do Wielkopolski. Pierwsza pisana wzmianka o Świdwinie pochodzi z roku 1280, kiedy to biskup kamieński sprzedaje ziemię świdnicka margrabiemu brandenburskiemu Albrechtowi III. W roku 1286 w zakolu rzeki Regi w płn-zach zbudowany zostaje zamek. Około roku 1292 powstają pierwsze umocnienia miejskie, wały oraz fosa. W roku 1296 Świdwin otrzymuje magdeburskie prawa miejskie. W roku 1319 miasto i zamek za sumę 11 tys. marek kupują dwaj rycerze Nicolaus Olafson i Wedigo Wedel. Po śmierci pierwszego z nich Świdwin stał się własnością  rodu Wedelów.

Nowi właściciele mając zgodę margrabiego przystępują do budowy murów miejskich. Wzniesione zostały z cegły na wysokiej kamiennej podmurówce. Ich grubość wynosiła około 90cm. Późniejsze zniszczenia nie pozwalają ustalić jaką miały wysokość. Całkowity obwód umocnień wynosił 1200m.  Mur miejski wzmacniały prostokątne otwarte baszty rozstawione co około 30m. We wschodnim narożniku obwarowań usytuowana była okrągła wieża zwana „Kiek im Pommern”.  Miasto początkowo miało dwie bramy Kamienną od płn-wsch i Młyńską od płd-zach.

Mianowany wójtem Nowej Marchii Jan Wedel będąc poważnie zadłużonym w roku 1384 sprzedaje Świdwin Zakonowi Krzyżackiemu. Wielki mistrz Konrad von Zolner mianuje nowego wójta i obsadza zamek swoją załogą. Dla Krzyżaków nowy nabytek miał ogromne znaczenie strategiczne. Świdwin łączył ziemie Zakonu z Brandenburgią i ochraniał biegnący tędy szlak komunikacyjny. Za czasów krzyżackich ma miejsce rozbudowa umocnień miasta i zamku. Przebudowane zostają bramy miejskie a okrągła wieża nadbudowana i zwieńczona stożkowym dachem. Wzniesiona zostaje dodatkowa brama przy zamku w płd-wsch ciągu murów.

W roku 1445 teren Nowej Marchii wraz ze Świdwinem staje się własnością elektora Fryderyka II. Z roku 1507 pochodzi informacja o zwolnieniu przez elektora Joachima świdnickich mieszczan z płacenia podatków przez 10 lat w zamian za naprawę umocnień miasta. W czasie wojny trzydziestoletniej miasto mimo długotrwałej obrony zostaje w roku 1630 zdobyte przez Szwedów. Po zniszczeniach spowodowanych oblężeniem oraz z powodu coraz mniejszej przydatności w działaniach wojennych, mury miejskie zaczynają popadać w ruinę.

Pierwsze rozbiórki średniowiecznych umocnień mają miejsce w roku 1787. Za zgodą magistratu rozebrano mur w płn. części miasta pomiędzy Bramą Kamienną a rzeką Regą. Dwa lata później przeprowadzono rozbiórkę kolejnych fragmentów murów. Zasypano odnogę rzeki pełniącą rolę fosy. Na początku XIX wieku rozebrano znajdującą się w złym stanie Bramę Młyńską. Przetrwała jedynie Brama Kamieńska oraz fragmenty murów stanowiące ściany dostawionych do nich domów. W czasie trwających w latach 60-tych XX wieku prac przy usuwaniu zniszczeń substancji miejskiej będących rezultatem II wojny światowej bez zgody władz konserwatorskich rozebrano fragment murów w płd. części miasta.

Obecnie jedynymi zachowanymi pozostałościami dawnych fortyfikacji miejskich są Brama Kamienna oraz niewielki 14m odcinek mury przy ulicy Nad Regą. Brama powstała na rzucie prostokąta. Ściany wykonane zostały z cegły gotyckiej, przemurowanej kamieniem polnym. Posiada trzy kondygnacje zwieńczona jest szczytami i nakryta dwuspadowym dachem. Od zewnątrz wsparta potężnymi skarpami. W ostrołukowym przejeździe zachowana wnęka z prowadnicą brony.  Elewacje bramy ozdobione są blendami. W roku 2002 odtworzono dębowe wrota, których wysokość ma 5,5m, a ich waga wynosi prawie 2 tony.

Lokalizacja

Zamki znane i nieznane na Facebooku