Miejskie mury obronne Nowego Sącza
Nowy Sącz został założony przez Wacława II Czeskiego aktem erekcyjnym wydanym w Krakowie 8 listopada 1292 r. Miasto powstało na terenie wsi Kamienica należącej do biskupa krakowskiego, który w zamian otrzymał miasto Biecz z zamkiem. Jeszcze w XIV wieku funkcjonowała nazwa „Kamienica” i dopiero około roku 1329 pojawiała się „Nova Sandecz” odróżniająca się pierwszym członem od sąsiedniego „Citivas Sandecz”. Miasto położone przy ważnym trakcie koszycko-krakowskim posiadało spore możliwości rozwoju. W czasie walk o tron krakowski mieszczanie sądeccy opowiedzieli się po stronie Władysława Łokietka. Przyszły król odwdzięczył sie im później za poparcie licznymi przywilejami. Także następni władcy otaczali miasto swą troskliwą opieką. Nowy Sącz był drugim po stołecznym Krakowie miastem posiadającym najwięcej królewskich nadań.
Już w połowie XIV wieku miasto zostało otoczone kamiennymi murami obronnymi. Wzniesione zostały z łamanego piaskowca na wapiennej zaprawie. Zwieńczone były krenelażem i posiadały otwory strzelnicze. Po ich wewnętrznej stronie biegł chodnik dla straży. Wysokość murów była różna w zależności od ukształtowania terenu i dochodziła do 8m. Grubość muru wynosiła około 1,8m. Całkowity obwód umocnień miał 1700 m. Do miasta prowadziły trzy bramy. Dwie Węgierska i Krakowska usytuowane były na osi traku handlowego trzecia Młyńska prowadziła na wschód. Największą bramą Węgierska wiodąca na południe posiadała most zwodzony nad nawodnioną fosą. Dodatkowo miasto od tej strony wzmacniał ziemny wał.
Mury miejskie wzmocniło 11 piętrowych baszt których nazwy były zgodne z ich przynależnością cechową. W przyziemiu baszt mieściły się składy broni a na piętrze stanowiska strażnicze z otworami strzelniczymi. W północnym narożniku miasta znajdował się zamek królewski, którego budynek mieszkalny oparty był o mur miejski. Na teren zamku od strony miast prowadziła brama Grodzka. W obręb zamku wchodziły trzy baszty Zamkowa, Szlachecka i Kowalska. Baszta Szewska stanowiła nadbudowę Bramy Krakowskiej. Następne dwie baszty Piwowarska i Sukiennicza znajdowały się na zapleczu klasztoru OO Norbertanów. Wschodni odcinek murów broniły baszty Garncarska i wzmacniająca bramę Młyńską Kuśnierska. Od południa mur biegł półkoliście. Jego wschodni narożnik broniła baszta Krawiecka. Następne były stanowiąca nadbudowę bramy Węgierskiej baszta Bednarska oraz Tkacka. Narożnik zachodni wzmacniała półkolista baszta Kramarska. Zachodni odcinek muru osłaniała baszta Rzeźnicza przy klasztorze OO Franciszkanów oraz zamykająca obwód baszta Zamkowa.
Do połowy XVII wieku miasto Nowy Sącz nie było zagrożone atakiem ze strony obcych wojsk. Niszczone było jednak ośmiokrotnie przez pożar i ośmiokrotnie przez powódź. Schyłkowy okres świetności Rzeczpospolitej przyniósł upadek miasta. Liczne przemarsze wojsk, grabieże i kontrybucje wyludniły i mocno zubożyły Nowy Sącz. Po rozbiorach miasto znalazło się w granicach Austrii. Niszczejące średniowieczne umocnienia z rozkazu władz zostały rozebrane w latach 1793-1804. Pozyskany materiał posłużył do odbudowy miejskich domów rumoszem zasypano miejską fosę. Pod koniec XIX wieku rozebrano bramę Węgierską. W roku 1905 uchwałą rady miejskiej poddano pracom konserwatorskich ostatnią zachowaną basztę Kowalską.
Do naszych czasów przetrwały niewielkie pozostałości miejskich umocnień. Najlepiej zachowanymi są odcinek przy zamku wraz ze wspomnianą basztą Kowalską oraz 20 metrowy fragment przy bazylice św. Małgorzaty.
