Miejskie mury obronne Lubania
Około 1220 roku na lewym brzegu rzeki Kwisy król Czech lokował miasto Lubań obok starej osady wiejskiej. Było to działanie w zakrojonej na szeroką skalę akcji osadniczej mającej na celu utworzenie nowych ośrodków miejskich. Miasto miało kontrolować bród na Kwisie oraz kontrolować ważny szlak handlowy zwany Wysoką Drogą łączący Czechy ze Śląskiem. W 1253 roku Lubań znalazł się pod panowaniem margrabiów brandenburskich. Około roku 1264 miasto otrzymuje prawa magdeburskie. W tym też okresie zostaje otoczone drewniano-ziemnymi umocnieniami.
Na początku XIV wieku z inicjatywy margrabiego Brandenburgii oraz władcy Dolnych i Górnych Łużyc Waldemara mieszczanie Lubania przystępują do budowy murowanych umocnień. Fortyfikacje miasta miały kształt owalu, co wynikało z przebiegu wcześniejszych umocnień oraz biegu rzeki Siekierki będącej dopływem Kwisy. Do budowy murów miejskich użyto bazaltu pozyskiwanego ze zboczy Kamiennej Góry. Miały 1400 metrów długości ich wysokość wynosiła 8m, a grubość około2,5m. Mur posiadał zadaszony ganek dla straży oraz przedpiersie z licznymi strzelnicami. W obwód murów obronnych wkomponowano półkoliste otwarte baszty. Były wysunięte przed jego lico, co umożliwiało prowadzenie ostrzału flankującego. W większości były wyższe niż mur. Z powodu późniejszych zniszczeń trudno obecnie stwierdzić ile dokładnie baszt wzniesiono w średniowieczu. Z zachowanych ikonografii szacuje się, że było ich około 17 i rozstawione były co 30-60 m. Cztery z nich wyróżniały się wielkością. Trzy broniły płd.-zach. odcinka muru czwarta płd.-wsch.
Do miasta prowadziły cztery bramy wszystkie wyposażone w zwodzone mosty. Bracka od południa, Mikołajska od wschodu, Nowogrodziecka od północy i Zgorzelecka od zachodu. Bramy Mikołajska i Zgorzelecka miały formę niewielkich prostokątnych budynków z przejazdem zwieńczonych niską wieżą. Pozostałe dwie bramy były bardziej ufortyfikowane. Przy bramie Brackiej wzniesiono potężną wieżę, której zadaniem była także obrona położonego obok klasztoru franciszkanów. Wieża posiadała osiem kondygnacji i miała 45 m wysokości. Zbudowana została z kamienia bazaltowego na planie koła. Do piątej kondygnacji jej mury miały 3m grubości a powyżej 2,5m. Wejście do wieży znajdowało się na drugiej kondygnacji, dzięki czemu mogła stanowić samodzielny punkt oporu w przypadku wtargnięcia wroga do miasta.
Pod koniec XIV lub na początku XV wieku nastąpiła rozbudowa miejskich umocnień. Wzniesiono drugi pierścień murów obronnych o wysokości 3,5 m i grubości ponad 1m. Odległość miedzy dwoma liniami murów wynosiła 10-15m. Być może wtedy podwyższono wewnętrzny mur, który pierwotnie mógł być niszy. Przy bramie Brackiej powstała szyja bramna o długości międzymurza zakończona barbakanem wyposażonym w liczne strzelnice. Przy bramie Nowogrodzkiej też zbudowano półkolisty barbakan, lecz zajmował on przestrzeń międzymurza i łączył się bezpośrednio z wieżą bramną. Przed zewnętrznym murem urządzono fosę o szerokości 15m i głębokości 5m. Za pomocą śluz zasilana była wodą z Siekierki, ale z powodu ukształtowania terenu nie było to możliwe na całej jej długości, ponieważ południowa część miasta była położona wyżej. Druga fosa w formie suchego rowu znajdowała się na międzymurzu.
15 maja 1427 roku pod murami miasta stanęli husyci. Mimo kilkukrotnych prób szturmu i zdobycia jednej z baszt nie zdołali zająć miasta. Następnego dnia obrońcy zrobili wypad za mury miejskie i zakatowali husycki obóz. Niestety musieli się wycofać, co wykorzystał przeciwnik i wdarł się do miasta. Po raz drugi husyci zaatakowali Lubań 17 marca 1431 roku. Pomimo wcześniejszej porażki mieszczanie postanowili, że nie będą bronić całego miasta a jedynie jego płd.-wch. narożnika z potężną wieżą Bracką i ufortyfikowanym klasztorem franciszkanów. Także tym razem obrona się nie powiodła. Husyci zdobyli klasztor, a następnie zmusili do kapitulacji obrońców wieży.
Na przełomie XV i XVI wieku na międzymurzu wzniesiono basteje przystosowane do użycia broni palnej. W większości były to niewielkie półkoliste otwarte od strony miasta budowle o niewielkich rozmiarach. Jedynie pomiędzy bramami Nowogrodzką i Zgorzelecka powstała dwukondygnacyjna basteja na planie podkowy o wydłużonych ramionach. W czasie wojny trzydziestoletniej w latach 1618-48 Lubań nie był oblegany, ale przemieszczające się armie saska, szwedzka, czy cesarska dokonały sporych zniszczeń.
W połowie XVII wzrost zagrożenia ze strony Turcji spowodowały, że wzdłuż zewnętrznej linii murów obronnych powstało 14 bastei, nazwy nawiązywały do cechów, które się nimi opiekowały. W kolejnym stuleciu umocnienia miejskie straciły swe militarne znaczenie. Zaczęto je wykorzystywać na cele mieszkaniowe i gospodarcze. W XIX wieku rozpoczęły się pierwsze rozbiórki średniowiecznych murów. W 1832 roku rozebrano bramę Mikołajską, a cztery lata później barbakan bramy Grodzkiej. W latach 50-tych XIX wieku wyburzono bramę Nowogrodzką. Rozrastające się miasto potrzebowało przestrzeni i ciągów komunikacyjnych. Wyburzano kolejne odcinki murów, baszty i basteje zasypywano miejską fosę. Mimo tych działań do naszych czasów przetrwało kilka fragmentów murów wraz z pozostałościami trzech baszt w części pł.-zach. Starego Miasta. Zachował się także najbardziej okazały element umocnień Lubania wieża Bracka.
Ciekawostką jest zbudowany z bazaltowego kamienia spichlerz zwany „Domem Solnym”. Wzniesiony został w początkach XVI wieku na międzymurzu w oparciu o mur wewnętrzny. Stanowił element systemu obronnego miasta a jego niewielkie otwory okienne z powodzeniem można było wykorzystać jako strzelnice. Wzniesiony na planie prostokąta o wymiarach 33,8×18,4m był dwukrotnie podwyższany. Obecnie posiada 4 kondygnacje i strych.
