Miejskie mury obronne Łęczycy
Pod koniec XIII wieku uległ zniszczeniu gród leżący na terenie dzisiejszej wsi Tum w bagnistej dolinie rzeki Bzury. Nowa osada powstała około 2 kilometry na wschód na wyżej położonym terenie. Po zniszczeniu Łęczycy w czasie najazdu krzyżackiego w 1331 roku nastąpiła nowa lokacja miasta. Lokowano je na prawie magdeburskim w połowie XIV wieku. W 1352 roku księstwo łęczyckie staje częścią Królestw Polskiego. Król Kazimierz Wielki w celu ugruntowania władzy na nowo pozyskanym terenie buduje zamek i otacza miasto murami.
Obwód murów miejskich miał długość około 1150 m. Powstał na planie prostokąta z zaokrąglonymi narożnikami płn-zach i płd-zach. W płd-wsch narożniku zbudowany został zamek oddzielony od miasta murem i nawodnioną fosą. Mimo iż włączony w fortyfikacje miejskie stanowił osobną fortyfikację. Mury wzniesiono z cegły na kamiennym fundamencie. Miały 1,5-2m grubości i około 8m wysokości i zwieńczone były krenelażem. Z zachowanych ikonografii wiadomo że wzmacniało je dziewięć baszt. Większość powstała na planie prostokąta o wymiarach 9×4 m. Były otwarte od strony miasta i wysunięte przez lico muru. Jedna baszta usytuowana w zachodnim odcinku muru miała plan kwadratu o boku 8,5m. Niestety późniejsze rozbiórki nie pozwalają stwierdzić jakiej były wysokości i jak były zwieńczone. Mury od strony miasta obiegała ulica przymurna.
Do miasta wiodły dwie bramy Krakowska od południa i Poznańska zwana też Toruńską od północy. Obie miały formę niskich czworobocznych wież poprzedzonych zwodzonym mostem przerzuconym nad fosą. Brama Poznańska wysunięta była na zewnątrz muru natomiast Krakowska występowała na obie strony muru. Całe miasto otaczała nawodniona wodami rzeki Bzury fosa.
W XV wieku nastąpiła rozbudowa bramy Poznańskiej. Od zachodu dostawiono do niej wieżę dołem kwadratową w górnej części ośmioboczną. W następnym stulecie powstała kolejna brama we wschodnim odcinku muru. W XVI wieku ówczesny starosta Jan Lutomierski dokonał gruntownej przebudowy zamku. Naprawiono mury a biegnące wzdłuż nich ganki dla straży zadaszono. Wzniesiono nowe skrzydło oraz wyremontowano wieżę bramną i most zwodzony. W 1603 roku do płd-zach narożnika muru od strony miasta dostawiono klasztor norbertanek. W czasie „potopu” w 1655 roku Szwedzi zajęli miasto i łęczycki zamek. Polacy odbili miasto ale próba zdobycia zamku zakończyła się niepowodzeniem. Dopiero w następnym roku szturm poprzedzony długim ostrzałem artyleryjskim doprowadził do jego zdobycia. Wydarzenia te doprowadziły do poważnych uszkodzeń umocnień zarówno zamku jak i miasta.
Pod koniec XVIII wieku nastąpiły pierwsze rozbiórki korony murów i baszt. W wyniku Drugiego Rozbioru Polski w 1793 roku Łęczyca została zajęta przez Prusy stając się miastem granicznym. Prusacy postanowili przekształcić Łęczycę w twierdzę. Przystąpiono do remontu średniowiecznych murów wyposażając je w strzelnice artyleryjskie. Po trzecim rozbiorze i przesunięciu granic zaniechano tych planów. Po zajęciu miasta w 1809 roku przez wojska austriackie rozpoczęto burzenie umocnień. W 1820 roku zasypane zostały fosy. Ostateczna rozbiórka murów miejskich nastąpiła w pierwszych latach Królestwa Kongresowego.
Do naszych czasów z umocnień Łęczycy zachowało się niewiele. W zachodniej części obwodu znajduje się przebudowana na kościelną dzwonnicę baszta. Wysuniętą obustronnie przed mur ma plan zbliżony do kwadratu o boku 8,5 m. Ciekawostką są ukryte w grubości muru pozostałości schodków które zapewne prowadziły dawniej na ganek obronny. Takie rozwiązanie jest bardzo rzadkie w średniowiecznych umocnieniach miejskich. W Łęczycy tylko ta wieża miała takie rozwiązanie. Na południe od baszty ciągnie się spory fragment muru stanowiący obecnie zewnętrzną ścianę dawnego klasztoru norbertanek. W murze widoczna jest wsunięta przed jego lico prostokątna baszta oraz fragment zamurowanej blanki. Być może pozostałości muru kryją się w murach dawnego klasztoru dominikanów przekształconego później w więzienie w płn-wsch narożniku miasta. Zachował się także częściowo zrekonstruowany zamek będący obecnie siedzibą Muzeum w Łęczycy.
