Miejskie mury obronne w Gryfowie Śląskim
Początki powstania miasta przypisuje się księciu Bolesławowi Rogatce w 1242, ale brak dokumentów potwierdzających to wydarzenie. Bardziej prawdopodobne jest, że powstało w końcu XIII wieku z inicjatywy księcia świdnicko-jaworskiego Bolka I. Jego wnuk Bolko II Mały 23 sierpnia 1345 roku nadał miastu szereg praw w tym prawo organizowania jarmarków, sporządzonych według prawa lwóweckiego, co spowodowało jego szybki rozwój. Osada Gryfów Śląski powstała na granicy Śląska przy szlaku handlowym z Lubania do Jeleniej Góry. Rozplanowana została na nieregularnym kształcie zbliżonym do owalu opadającego lekko w kierunku południowym i kończącego się na wysokiej skarpie rzeki Kwisy. Od wschodu chronił ją dopływ Kwisy rzeka Oldza. W 1368 roku Gryfów wraz z księstwem świdnicko-jaworskim przeszedł pod zwierzchność lenną króla Czech.
Prawdopodobnie w XIV wieku miasto zostało otoczone kamiennymi murami obronnymi. Niestety późniejsze zniszczenia nie pozwalają na dokładne odtworzenie ich wyglądu. Położenie miasta na cyplu wciętym pomiędzy rzeki spowodował, że południowy i wschodni odcinek murów miejskich miał nieregularny przebieg. Do budowy umocnień użyto łamanego kamienia. Miasto posiadało trzy bramy chronione wieżami bramnymi Żytawska od płd.-zach, Lubańska od płn.-zach. oraz Jeleniogórska od płd.-wsch. Około 1513 roku powstała nowa brama, czy raczej furta w płn.-wsch. części miasta. Ponieważ była ulokowana w pobliżu kościoła zwana była Kościelną lub Lwówecką. W 1404 roku król czeski Wacław zatwierdzając przywileje księcia Bolka II zezwolił mieszczanom na rozwinięcie miejskiego systemu obronnego i podwyższenie baszt. Trwające z przerwami w latach 1427-31 wojny husyckie nie ominęły Gryfowa stając się powodem wielu zniszczeń. Kolejne zniszczenia przyniosła miastu wojna trzydziestoletnia ( 1618-48 ).
Po raz ostatni miejskie mury naprawiano w 1757 roku. Rozwój sztuki wojennej powodował, że średniowieczne mury stawały się bezużyteczne. Toczone na początku XVIII wieku wojny napoleońskie udowodniły, że nie stanowią one żadnej ochrony dla miasta. Władze miejskie podjęły decyzję o ich likwidacji. W 1837 roku rozebrano Bramę Jeleniogórską, w 1839 roku Bramę Żytawską, a w 1845 roku Bramę Kościelną.
Do dnia dzisiejszego zachowały się niewielkie fragmenty murów miejskich bez zwieńczenia i baszt, często w formie muru oporowego stoku wzgórza staromiejskiego od strony Kwisy. Najlepiej zachowany odcinek o wysokości 3-4 m znajduje się na końcu ulicy Sanatoryjnej. Pozostałe fragmenty widoczne są przy ulicy Młyńskiej, Rybnej i Garncarskiej oraz w okolicach kościoła.
