Polska, Gryfice

Gryfice

Miejskie mury obronne w Gryficach

 

W 1262 roku książę Warcisław III z pomorskiej dynastii Gryfitów nadał osadzie położonej nad biegiem rzeki Regi akt lokacyjny na prawie lubeckim. Dwa lata później lokację tę potwierdził jego następca książę Barnim I przyznając jednocześnie miastu kilka przywilejów. Książęca przychylność oraz położenie nad spławną rzeką zapewniająca obroty z handlu zapewniły Gryficom rozwój.

Miasto powstało na zachodnim brzegu rzeki Regi. Już pod koniec XIII wieku przystąpiono do budowy murów miejskich w miejsce wcześniejszym ziemnych wałów z drewnianą palisadą. W pierwszej kolejności zbudowano odcinki umocnień od południa i zachodu, ponieważ od wschodu naturalną ochronę zapewniała rzeka Rego, a od północy wpadający do niej strumień. Obwarowania zbudowano z cegły na kamiennym fundamencie. Ich wysokość wahała się od 3 do 5m a grubość od 0,4 do 0,8 m. Całkowita długość obwodu murów miejskich mających kształt zbliżony do owalu wyniosła 1785m. Mury wzmocniono wysuniętymi przed kurtyny basztami łupinowymi, jednak z powodu późniejszych zniszczeń ich liczba jest nieznana. Baszty były otwarte od strony miasta i miały tą samą wysokość co mury. Zarówno mury jak i baszty zwieńczone były blankowanym przedpiersiem z chodnikiem dla straży.

Do miasta prowadziły trzy bramy. Od południa Kamieńska, od północy Kamienna co może sugerować, że była pierwszą budowlą murowaną i od wschodu Reska. Miały formę prostokątnych budynków z przejazdem zabezpieczonym opuszczaną broną. We wschodnim odcinku muru znajdowały się także furty prowadzące do rzecznego nabrzeża.

W XV wieku umocnienia miasta zmodernizowano. Podwyższono bramy, które otrzymały wysmukłe szczyty. To wtedy zapewne bramę Kamieńską zaczęto nazywać Wysoką. Brama Reska otrzymała przedbramie składające się z dwóch baszt połączonych ze sobą murem. Od strony rzeki w ciąg muru wkomponowano trzy cylindryczne baszty, których zadaniem była ochrona portu na rzece. W roku 1658 i 1668 Gryfice poważnie ucierpiały na skutek pożarów. Zniszczona została brama Wysoka, która w czasie późniejszej odbudowy straciła pierwotną średniowieczną bryłę. Pożar zniszczył także bramę Kamienną, którą odbudowano w stylu renesansowy. Do remontu zniszczony budynków w mieście wykorzystano rozebrane górne części murów miejskich. Jeszcze pod koniec XVIII wieku istniał cały obwód miejskich umocnień z bramami i furtami. Część murów została zabudowana domami. Stanowiły one ich tylną ścianę.

W XIX wieku rozebrano bramę Reską zniszczoną przez powódź. Przystąpiono także do rozbiórki zachodniej części murów miejskich ograniczających rozwój miasta. Splantowano wały obronne i zlikwidowano fosy. Do zniszczenia resztek zachowanych murów, doszło podczas wojen światowych. Po II Wojnie Światowej miasto zostało w dużej części spalone przez wojska radzieckie. Mury ponownie stały się materiałem budowlanym do odbudowy miasta. W 2015 roku przeprowadzono rewaloryzację zachowanych fragmentów, co pozwoliło na ich wyeksponowanie.

Obecnie najlepiej zachowany fragment murów miejskich Gryfic znajduje się w płn.-zach. narożniku Starego Miasta oraz wzdłuż rzeki Regi. Zachowały się także dwie bramy, Wysoka mieszcząca obecnie muzeum miejskie oraz Kamienna, w której funkcjonuje Dom Pracy Twórczej z pokojami noclegowymi. W narożniku płn.-wsch. Starego Miasta przetrwała gotycka dwustopniowa baszta zwana Prochową, na której szczycie umieszczono punkt widokowy. Obecna nazwa wzięła się od tego, że składowano na jej dolnych kondygnacjach proch strzelniczy. Zbudowana została na planie koła i ma 25,2 m wysokości. Składa się z dwóch jednakowej wysokości cylindrów zaopatrzonych w wąskie otwory strzelnicze.

 

Lokalizacja

Zamki znane i nieznane na Facebooku