Miejskie mury obronne Golubia
Po raz pierwszy wzmianka o wsi Golub pojawia się w 1258 roku. Wcześniej, bo już w 1231 roku cała ziemia chełmińska została zajęta przez Zakon Krzyżacki. Ponieważ Drwęca stała się rzeką graniczną oddzielającą tereny państwa zakonnego od Polski leżący na jej lewym brzegu, Golub obronny gród zyskał na znaczeniu jako nadgraniczna warownia strzegąca znajdującego się tu brodu. Po roku 1300 z inicjatywy pruskiego mistrza krajowego Konrada von Sack w miejscu drewnianego grodu Krzyżacy rozpoczęli budowę zamku konwentualnego. W zakolu rzeki po płd.-wsch. stronie zamku powstało miasto lokowane na prawie chełmińskim.
W połowie XIV wieku miasto zostało otoczone murami. Zbudowane zostały z cegły na kamiennej podmurówce z granitowych otoczaków. Mury wzniesiono w technice opus emplectum polegającej na układaniu zewnętrznej i wewnętrznej części muru z cegieł i wypełnieniu przestrzeni między nimi kruszonym kamieniem zalanymi zaprawą. Zwieńczone były przedpiersiem z blankowaniem i posiadały chodnik dla straży. Fortyfikacje miejskie o długości około 900m miały plan nieregularnego pięcioboku składającego się z prostych odcinków. W narożnikach wzniesiono cztery kwadratowe wieże. Dodatkowo na całym obwodzie w regularnych odstępach powstało 17 otwartych od strony miasta prostokątnych baszt. Wysunięte przed lico muru miały kilka kondygnacji oraz strzelnice typu szczelinowego i okiennego. W ścianie frontowej miały dwie strzelnice w bocznych po jednej co umożliwiało ostrzał flankujący. Od północy, południa i zachodu miasto otaczała nawodniona fosa. Od wschodu była zbędna ponieważ z tej strony rzeka przepływała bezpośrednio pod murami.
Do miasta prowadziły cztery bramy: Brodnicka zwana też Lisewska od wschodu, Dobrzyńska od zachodu, Zamkowa zwana też Toruńską od północy oraz Błońska od południa. Bramy miały formę kwadratowych wież ze szczytami schodkowymi i sterczynami i ostrołukowym przejazdem. Posiadały zwodzone mosty przerzucone nad fosą. W późniejszym okresie bramy wzmocniono dobudowując przedbramia. Przebudowie uległo zwieńczenie murów blankowanie zastąpiono pełnym przedpiersiem z otworami strzelniczymi przystosowanym do użycia broni palnej.
W 1410 zamek i miasto Golub zostały zajęte przez wojska króla Władysława Jagiełły. W 1414 roku ponownie był miejscem działań zbrojnych w wojnie polsko-krzyżackiej. Kolejny raz wojska polsko-litewskie dowodzone przez króla Władysława Jagiełłę i księcia Witolda stanęły pod Golubiem 20 sierpnia 1422. Miasto zdobyto szybko i bez większego wysiłku. Znacznie trudniejsze okazało się zdobycie zamku ale jego zajęcie było tak dużym sukcesem, że kampanię z roku 1422 nazwano „wojną golubską”. Po podpisaniu w 1466 roku II pokoju toruńskiego kończącego wojnę trzynastoletnią Golub znalazł się w granicach Polski.
W XVII wieku fortyfikacje miejskie straciły swój obronny charakter. Na ulicy podmurnej zaczęto wznosić budynki dostawiając je do muru. Cześć baszt zaadaptowano na cele mieszkalne. Na początku XIX wieku rozebrano wszystkie miejskie bramy oraz zasypano fosy tworząc na ich miejscu ogrody. Do naszych czasów mury miejskie zachowały się wprawdzie na 90% swej długości jednak w bardzo różnym stanie. Przetrwała jedna z czterech narożnych wież oraz 15 baszt.
