Miejskie mury obronne Słupska
Pierwszy obronny gród powstał w Słupsku już w IX wieku. Wzniesiony został na prawym brzegu rzeki Słupi, pośród podmokłych łąk na sztucznie usypanym kopcu. Otoczony był drewnianym wałem wzmocnionym kamieniami i ziemią. Strzegł on brodu na rzece i był siedzibą kasztelanów zarządzających ziemią słupską. Gród funkcjonował do początku wieku XIV, kiedy to ziemia słupska została zajęta przez margrabiów brandenburskich. W roku 1310 dla umocnienia swych wpływów margrabiowie Waldemar i Jan dokonali relokacji miasta na lewym brzegu Słupi, na prawie lubeckim.
Początkowo miasto otaczały prowizoryczne umocnienia w postaci palisady i fosy. W roku 1317 książę Warcisław IV z dynastii Grafitów zajął Słupsk włączając go do księstwa pomorskiego. W pierwszej połowie XIV wieku rozpoczęto budowę murowanych umocnień. W pierwszym etapie wzniesiono dolne partie bram Młyńskiej Nowej i Holsztyńskiej. W drugim etapie w latach 1348-85 podwyższono bramy oraz zbudowano mury otaczające miasto od południa zachodu i północy. Mur wschodni biegnący wzdłuż rzeki Słupi powstał w kolejnym etapie w latach 1410-15. Mury miejskie Słupska zbudowano z cegły na kamiennym fundamencie. Miały 1m grubości i ponad 6,5m wysokości. Na całej swej długości wzmocnione zostały basztami. W murze pochodzącym z początkowych faz budowy były to otwarte od strony miasta baszty o wymiarach 6,5×2,8m, wysunięte około 60cm przed lico muru. Rozstawione były w odstępach od 15 do 30m. W murze istniały także mniejsze półbaszty o szerokości około 3m. We wzniesionych później umocnieniach od strony wschodniej, znajdowały się otwarte baszty wzniesione na planie półkola. Całkowita długość murów miejskich wyniosła 2400m.
Bogacący się na handlu solą Słupsk w 1441 roku dostaje zgodę od Księcia Bogusława na rozbudowę miejskich fortyfikacji. Powstają przedbramia przy bramie Nowej i Holsztyńskiej oraz następuje modernizacja ich górnych kondygnacji. Przy bramie Holsztyńskiej wzniesiona zostaje baszta Owsiana oraz Prochowa. Powstaje Brama Kowalska prowadząca do miasta od wschodu. W 1507 roku mimo sprzeciwu mieszczan książę Bogusław X zbudował zamek. Powstał w fosie miejskiej, a odcinek muru miejskiego stał się jego północną ścianą. Zamek miał plan prostokąta o wymiarach 16,3x35m.
W obliczu zagrożenia działaniami zbrojnymi, w okresie wojny trzydziestoletniej przystąpiono do budowy nowożytnych umocnień ziemnych wokół miasta. Prace ukończyli Szwedzi po zajęciu Słupska w 1630 roku. Średniowieczne mury straciły swe znaczenie i zaczęły popadać w ruinę. Dobudowywano do nich domy mieszkalne i budynki gospodarcze lub rozbierano na cegłę. W XIX wieku rozebrano wieżę Prochową oraz Bramę Holsztyńską. Zniwelowano nowożytne bastiony tworząc na ich miejscu zieleńce.
Obecnie najlepiej zachowanymi fragmentami średniowiecznych fortyfikacji Słupska są bramy Młyńska i Nowa oraz tzw. „Baszta Czarownic”. Ocalały także fragmenty muru z basztami przy ulicy Jagiełły i obok dawnej bramy Holsztyńskiej oraz we wschodniej części miasta nad rzeką Słupią. Obie zachowane bramy wzniesiono na planie prostokąta i posiadają ostrołukowe przejazdy. Zrekonstruowane po zniszczeniach z 1945 roku odzyskały dawny wygląd i zostały zaadaptowane na cele kulturalne. Położona we wschodniej części murów „Baszta Czarownic” swą nazwę zawdzięcza funkcji jaką pełniła. Gdy straciła swe obronne znaczenie została przekształcona w więzienie dla kobiet posądzonych o czary. Źródła podają, że w XVII wieku stracono w niej 18 „czarownic”. Pierwszymi ofiarami były dwórki księżnej Anny de Croy – Scholastyka i Runga. Ostatni proces, zakończony wyrokiem skazującym słupszczankę Trinę Papisten na śmierć, odbył się w 1701 roku. W XIX wieku basztę przerobiono na magazyn, a na początku XX wieku było to mieszkanie. W 1945 roku obiekt spaliły wojska Armii Czerwonej. Po odbudowie w latach 1970-74 jest siedzibą Bałtyckiej Galerii Sztuki Współczesnej.
