Miejskie mury obronne w Jezioranach
Po podboju przez Zakon Krzyżacki ziem zamieszkałych prze pogańskich Prusów tereny dzisiejszych Jezioran znalazły się w granicach biskupstwa Warmińskiego. Lokacja miasta na prawie chełmińskim miała miejsce 5 lutego 1338 roku. Pod aktem lokacyjnym, w zastępstwie biskupa Hermana z Pragi, który dopiero w kwietniu tegoż roku dotarł do swojej diecezji, podpisali się: proboszcz braniewski Mikołaj oraz wójt krajowy Henryk Luter. Pierwsi osadnicy pochodzili z okolic Ornety, Lidzbarka Warmińskiego i Dobrego Miasta. W drugiej połowie XIV wieku rozpoczął się napływ osadników z ziem polskich.
Miasto Jeziorany założono nad rzeką Symsarną po wschodniej stronie drewnianej warowni biskupów warmińskich, którą w latach 1355-73 przekształcono w murowany zamek. Miało ono regularne założenie urbanistyczne z prostokątnym wydłużonym rynkiem i przechodzącą przez niego główną arterią komunikacyjną. Miasto od zamku oddzielała głęboka fosa. Zapewne wraz z budową murowanego zamku otoczono miasto kamiennymi murami obronnymi, które zastąpiły wcześniejsze drewniano-ziemne umocnienia. Wzmocniono je prostokątnymi basztami zapewne łupinowymi. Dodatkową obronę zapewniała otaczająca mury nawodniona fosa. Do miasta prowadziły trzy bramy. Od północy Lidzbarska, od wschodu Reszelska i Młyńska od południa. Komunikację z zamkiem zapewniała furta umieszczona w murze zachodnim.
W 1414 roku Jeziorany zostały zniszczone przez wojska króla Władysława Jagiełły podczas tzw. wojny głodowej toczonej pomiędzy Polską i Zakonem Krzyżackim. W 1440 roku miasto przyłączyło się do Związku Pruskiego. W czasie wojny trzynastoletniej w 1454 roku było nieskutecznie oblegane przez wojska krzyżackie. W 1455 roku osadzone zostało przez zaciężne wojska polskie. W 1461 roku oblegały go wojska biskupa warmińskiego, który pozostał wierny Zakonowi. Rok później zostało złupione przez Krzyżaków. Na mocy II pokoju toruńskiego z 1466 roku Warmia znalazła się w granicach królestwa Polskiego.
W 1468 roku kapituła warmińska wybiera na biskupa Mikołaja Tungena, którego nie chce uznać król Kazimierz Jagiellończyk. Biskup uzyskawszy poparcie zakonu krzyżackiego, postanowił zbrojnie zająć Warmię. W 1472 roku pojawia się pod murami Jezioran. Polska załoga w Jezioranach spaliła podzamcze i utrzymała się w zamku do wiosny 1474 roku. W 1478 roku doszło do wybuchu wojny zwanej księżą lub kleszą miedzy królem Kazimierzem Jagiellończykiem a biskupem Mikołajem Tungenem. Wojska królewskie wkroczyły do Warmii odzyskując zajęte Jeziorany. W czasie kolejnej wojny polsko-krzyżackiej w latach 1519-1521 Jeziorany wzmocnione załogą biskupią stawiły opór Krzyżakom. W styczniu 1521 r. wojska krzyżackie spaliły miasto, nie zdobywszy zamku.
Na przestrzeni wieków miasto kilkukrotnie było niszczone przez pożary oraz wojska szwedzkie, francuskie, czy rosyjskie. Najtragiczniejsze w skutkach było zdarzenie z 7 lipca 1783 roku, kiedy to piorun uderzył w zamkową wieżę. Wywołany tym pożar zniszczył zamek i prawie całe miasto łącznie z murami miejskimi. Spowodowało to, że do naszych czasów zachował się tylko niewielki fragment dawnych umocnień miasta w jego południowej części. Przy moście w nawierzchni ulicy uczytelniono położenie bramy Lidzbarskiej. Dzięki badaniom archeologicznym przeprowadzonym w 2018 udało się na ulicy Kościuszki ustalić lokalizację bramy Reszelskiej.
