Łotwa, Kandawa

Kandawa

Zamek w Kandawie

 

Badania archeologiczne potwierdziły, że już we wczesnym średniowieczu w dolinie rzeki Abava istniał gród plemienia Kurów. Kandawa pojawia się w dokumencie z 1230 roku, w którym Kawalerowie Mieczowi w zamian za przyjęcie przez pogan chrztu i pomoc w podboju Inflant przyznają im autonomię. Mimo umowy ziemie Kurów zostają zajęte przez krzyżowców. Po klęsce Kawalerów Mieczowych w bitwie pod Szawlami w 1236 roku ich terytorium przejął Zakon Krzyżacki. Zapewne już w połowie XIII wieku krzyżacy przystąpili do budowy murowanego zamku w Kandawie. Inicjatorem budowy był wielki mistrz Eberhard von Seine a kontynuował ją jego następca Burkhard von Hornhausen

Krzyżacy na budowę zamku nie wykorzystali miejsca po kurońskim grodzie ale położone nieopodal wzgórze. Miało ono 140m długości i 50m szerokości. Wzdłuż krawędzi wzgórza wzniesiono mur o grubości 1,1-1,5m. Pośrodku wzniesienia usytuowano zamek wysoki. Było to regularne założenie o wymiarach 34,2×31,5m, którego mury miały prawie 2m grubości. Do budowy zamku użyto kamienia, jedynie otwory okienne i drzwiowe wykończono cegłą. Z powodu późniejszych zniszczeń obecnie trudno ustalić dokładny wygląd zamku. Pewne jest, że posiadał trzypiętrowe skrzydło zachodnie. Istnienie pozostałych skrzydeł nie jest potwierdzone. Wszystko jednak wskazuje, że zamek wysoki w Kandawie był typowym czteroskrzydłowym zamkiem konwentualnym mieszącym wszystkie pomieszczenia konwentu. Od wschodu osłaniała go czworoboczna wieża. Kolejna czworoboczna wieża zachowana do naszych czasów jako Prochowa pełniła zapewne wcześniej funkcję wieży studziennej. Pomiędzy nią a zamkiem znajdował się drewniany pomost z mostem zwodzonym wsparty na jednym filarze.

Pierwsza wzmianka o zamku w źródłach historycznych pochodzi z 1312 roku. Na początku XIV wieku stał się siedzibą wójta i wtedy zapewne na polecenie mistrza Eberharda von Monheim został rozbudowany. Pod konie XV wieku zamek w Kandawie na krótko stał się siedzibą komturii. Już na początku XVI wieku ponownie urzędował w nim wójt zakonny.

Po sekularyzacji Zakonu w Inflantach w 1561 Kandawa znalazła się w granicach księstwa Kurlandii i Semigalii. Zakonnych wójtów zastąpili świeccy książęcy zarządcy. Zapewne wówczas wykorzystując wieżę studzienną zbudowano kwadratową Basztę Prochową mającą co najmniej trzy kondygnacje. Podczas toczonych w XVII wieku wojen pomiędzy Polską i Szwecją zamek w Kandawie został poważnie uszkodzony. Kolejne zniszczenia przyniósł wiek XVIII i wojna pomiędzy Szwecją i Rosją. W 1736 roku zawaliła się część zamkowych murów. Zarządcy zamieszkiwali w zamku do 1750 roku, kiedy to ze względu na jego zły stan przeprowadzili się do jednego z domów w mieście. Od tego momentu obiekt pozostawał niezamieszkały i szybko popadał w ruinę.

W 1840 roku wydano zgodę na wyburzenie zamkowych murów mających ponad 3m wysokości aby spadające kamienie nie zagrażały przechodniom. Materiał pochodzący z rozbiórki posłużył do budowy domów w mieście. Po przejęciu zamkowych ruin przez władze samorządowe w 1898 roku uprzątnięto teren i założono park. Baszta Prochowa przeszła w prywatne ręce i do lat 30-tych XX wieku służyła jako mieszkanie.

Podczas przeprowadzonych w latach 2000-2001 prac archeologicznych udało się częściowo odsłonić i uczytelnić przebieg murów. Nadal jednak pozostaje wiele pytań dotyczących wyglądu zamku, na które odpowiedź mogą dać jedynie dalsze badania. Najlepiej zachowanym elementem zamku jest Baszta Prochowa. Dwukondygnacyjna obecnie budowla zwieńczona jest czterospadowym dachem krytym dachówką. Ma plan kwadratu o boku 12m. W dolnej części jej mury mają grubość 1,7-1,9m a w wyższej 1,5m. Z położonego na wzgórzu zamku zachowały się jedynie skromne fragmenty kamiennych fundamentów.

 

Lokalizacja

Zamki znane i nieznane na Facebooku