Zamek w Gornești

Pierwsza wzmianka o wsi Knezeg pojawia się w roku 1319, kiedy to król Węgier Karol I Robert ofiarował ją rodzinie Szecseny. W jej posiadaniu znajdowała się do 1395 roku, a potem ponownie stała się własnością królewską. W 1405 roku jej właścicielem został Antal Erdelyi z Somkerek za uratowanie życia królowi Zygmuntowi Luksemburskiemu w czasie bitwy. Rodzina Erdelyi była w posiadaniu wsi do 1642 roku. W latach 1462-65 Istvan Erdelyi zbudował średniowieczny zamek częściowo zbudowany z kamienia. Posiadał dwie duże wieże oraz dwie mniejsze. Otaczała go fosa zasilana wodami rzeki Mures. Wjazd do zamku prowadził przez zwodzony most.

W 1674 majątek staje się własnością Mihály Teleki de Szek kanclerza Transylwanii. Teleki to wybitne nazwisko w historii Transylwanii i Węgier. Arystokratyczna rodzina była aktywnie zaangażowana przez wieki zarówno w działalność polityczno-administracyjną, jak i kulturalną. W roku 1685 Mihaly Teleki stał się hrabią Świętego Cesarstwa Rzymskiego, otrzymując tytuł od cesarza Leopolda I. Jednak najsławniejszym członkiem rodziny był Sámuel Teleki (1739-1822), kanclerz Siedmiogrodu i założyciel Biblioteki Teleki w Târgu-Mureş. W latach 1686-87 miała miejsce renesansowa rozbudowa zamku. Zbudowano wówczas nowe skrzydło.

W latach 1771-78 miała miejsce przebudowa siedziby rodu Teleki. W miejsce średniowiecznej twierdzy zbudowany został barokowy pałac otoczony ziemnymi bastionami mający pokazać prestiż i aspiracje rodu. Powstałe założenie składało się z trzech skrzydeł w kształcie litery U otaczających szeroki parkowy dziedziniec. Budynki były jedno piętrowe z poddaszem oraz miały podpiwniczenie.  Ponieważ pałac miał podkreślać status społeczny rodziny Teleki znalazły się w nim reprezentacyjne sale, monumentalne schody, pomieszczenia przystosowane do przyjęć oraz miejsca do nauki, z których wyróżniała się biblioteka z bogatym księgozbiorem.

Pomiędzy pałacem a fosą Josef Teleki założył ogród w stylu francuskim. Na początku XIX wieku jego następca Josef II Teleki w miejsce dawnej fosy założył park w stylu angielskim z chodnikami i rzadkimi drzewami. W 1849 posiadłość została splądrowana przez wojska rosyjskie idące na pomoc Habsburgom w czasie Wiosny Ludów.

Na początku XX wieku sławny odkrywca Samuel Teleki przechowywał w zamku kolekcję ilustracji i rodzinną bibliotekę, liczącą 6000 tomów. W czasie II wojny światowej pałac został ograbiony, a bogaty księgozbiór zniszczony. Gornesti pozostawało w posiadaniu rodziny Teleki do 1949 roku. Potem majątek znacjonalizowano, a pałac przekształcono w sanatorium dla dzieci. W 2001 pałac został odzyskany przez rodzinę Teleki i powoli odzyskuje swój dawny blask. Istniej możliwość jego zwiedzania w towarzystwie przewodnika.

Pałac w Gornesti to jedno z najbardziej reprezentacyjnych dzieł siedmiogrodzkiego baroku. Budowla ma 52 pokoje i 365 okien symbolizujących tygodnie i dni roku. Najbardziej okazałe jest skrzydło północne z wejściem w postaci długiego korytarza. Wieńczy je wysoki dach z ogromna kopułą ze świetlikami i zegarem na szczycie. Fasadę frontową zdobi podwyższony ryzalit z zaokrąglonymi narożnikami.