Zamek w Świeciu

Pierwsze wzmianki o zamku Sweta pochodzi z roku 1329. Należał do śląskich książąt piastowskich. Wzniesiony został przez księcia świdnicko-jaworskiego Bernarda lub księcia jaworskiego Henryka I. W początkach XIV wieku strzegł okręgu Kwisy i prowadzącej z Łużyc drogi do Lubania i Jeleniej Góry. Zamek miał plan nieregularnego czworoboku wzniesionego na skalnym bazaltowym wzgórzu. Składał się z czterokondygnacyjnego kamiennego budynku zwężającego się ku zachodowi o zaokrąglonych narożach. Po jego wschodniej stronie znajdował się wewnętrzny dziedziniec górny otoczony kamiennym murem. Północny dziedziniec dolny pełnił zapewne funkcje gospodarcze. Od południa u podnóża zamku funkcjonowało podzamcze. Warowni od północy broniła szeroka fosa, od południa dostęp utrudniał przepływający tam strumień.

W roku 1337 książę jaworski Henryk I zamienił zamek i kilka innym miejscowości na połowę Głogowa. Po włączeniu Śląska do Czech w 1392 roku zamek w Świeciu stracił swe nadgraniczne militarne znaczenie. Stał się własnością różnych linii rodziny von Üchtritz. Zamek został zniszczony podczas wojen husyckich w roku 1431. W Wielkanoc 21 kwietnia 1527 zamek strawił pożar. Dziedziczka Katarzyna von Üchtritz i jej dzieci cudem uniknęły śmierci w płomieniach. Po pożarze zamek został przebudowany i powiększony. Rodzina von Üchtritz władała Świeciem do roku 1638. Później zamek był własnością kilku arystokratycznych rodów.

Na początku XVIII wieku miał miejsce kolejny pożar. W czasie odbudowy wzniesiono nowy dwukondygnacyjny pałacowy budynek mieszkalny we wschodniej części założenia. Zamek był zamieszkiwany do roku 1760, kiedy to właściciele uznali go za zbyt mało komfortowy. Opuszczony obiekt został kolejny raz zniszczony przez pożar. Wywołało go uderzenie pioruna w dniu  27 stycznia 1827. Na początku XX wieku ówczesny właściciel zamkowych ruin miał zamiar je wyburzyć i na ich miejscu postawić zakład przemysłowy. Na szczęście tym planom zapobiegł konserwator zabytków. Niestety w roku 1915 gwałtowna burza była przyczyną dalszych zniszczeń. W okresie międzywojennym we wschodnim budynku funkcjonowała gospoda.

W roku 1945 ruiny zamku w Świeciu stały się własnością Skarbu Państwa. Niestety często zmieniający się jego użytkownicy oraz brak prac konserwatorskich i archeologicznych systematycznie pogarszał stan obiektu. W roku 1999 ruiny stały sie własnością prywatną. Nowi właściciele rozpoczęli prace porządkowe i badania zamku. W planach jest karczma i muzeum.

Do naszych czasów zachowały się spore fragmenty najstarszej części zamku. Czytelny pozostaje dom mieszkalny z częścią sklepień i otworów okiennych oraz wieża i mury obwodowe. Przetrwały także pozostałości późniejszego pałacu i kaplicy oraz budynków gospodarczych. Wejście na teren zamku wiedzie od zachodu przez bramę z kamiennym łukiem.