Zamek w Owieśnie
Po raz pierwszy Owiesno jako „Ovesonovo” pojawia się w źródłach pisanych już w roku 1260. Wieś należała do dóbr starego śląskiego rodu Pogorzelów później noszących nazwisko von Pogarell. Być może już wówczas znajdowała się tu jakaś budowla obronna jednak dotychczasowe badania nie potwierdzają tej hipotezy. Prawdopodobnie w XIV wieku zostaje wzniesiony murowany zamek. Trudno jednoznacznie ustalić kto był jego fundatorem. Być może, był to Jarosław von Habendorf z rodu Pogorzelów, wzmiankowany w roku 1338 .
Zamek w Owieśnie powstał na planie koła o średnicy około 30m. Posiadał trójdzielny piętrowy budynek mieszkalny dostawiony do wewnętrznej strony kamiennego muru obwodowego. Przy bramie usytuowanej od południa znajdowała się cylindryczna wieża tzw. bergfried. Wewnętrzny niewielki dziedzinie miał plan zbliżony do trapezu. W późniejszym okresie zamek został otoczony nawodnioną fosą i drugim obwodem murów z czworoboczną basztą flankującą wjazd.
W połowie XVI wieku zamek w Owieśnie staje się własnością rodziny von Brock. Na początku XVII wieku, zapewne z inicjatywy Zygmunta von Bock, ma miejsce późnorenesansowa przebudowa gotyckiej warowni. Rozbudowano budynki mieszkalne, mocno zmniejszając wewnętrzny dziedziniec. Równocześnie wzniesiono od strony południowej drugi zewnętrzny pierścień zabudowy mieszkalnej. Były to budynki dwukondygnacyjne, o tynkowanych elewacjach, zdobionych dekoracją sgrafittową. Zewnętrzny trakt objął w przybliżeniu połowę starego obwodu. Przebudowano wieżę i jednocześnie wzmocniono ją skarpami. W dolnej części nadano jej kształt graniastosłupa o podstawie kwadratu, w wyższej partii kształt ośmioboku Po przebudowie wieża wraz z wieńczącym ją hełmem miała ok. 60 m wysokości. Zamek przystosowano do użycia broni palnej. Stanowiska ogniowe mieściły się w kazamatach i były wyposażone w szczelinowe otwory wentylacyjne nad strzelnicami. Strzelnice kluczowe umieszczono również na wieży w jej górnej części. Również trzy zewnętrzne ryzality mogły służyć do prowadzenia ognia bocznego.
Do roku 1679 Owiesno należało do hrabiego Augusta z linii Piastów legnicko-brzeskich stryja ostatniego księcia piastowskiego Jerzego Wilhelma. Potem przeszło w posiadanie rodu von Nimptschów. Kolejnym właścicielem zamku w Owieśnie został Johann Wolfram von der Heyde dzięki swemu małżeństwu z, córką Fryderyka von Nimptsch Heleną Karoliną. Po śmierci Johanna majątek odziedziczył jego syn Konrad. Dzięki zachowanej inskrypcji na nadprożu głównego portalu z inicjałami ówczesnego właściciela i datą 1742 wiemy że to Konrada von der Heyde był inicjatorem kolejnej tym razem barokowej przebudowy zamku. Budynki mieszkalne podwyższono o jedną kondygnację. Zmieniono zamkowe elewacje oraz wnętrza. Powstały dwie ozdobne bramy a most nad fosą udekorowano posągami o tematyce mitologicznej. Wokół zamku założono duży park.
W roku 1797 Zofia Julianna Magdalena von der Heyde wyszła za mąż za Chrystiana Fryderyka von Seidlitz, wnosząc mu w posagu Owiesno. Dzięki temu wydarzeniu zamek stał się własnością rodziny Seidlitzów i w ich rękach pozostał do roku 1945. W latach 1879-85 miała miejsce kolejna przebudowa zamku. Zmienił się układ i wystrój pomieszczeń. Przebudowano wieżę oraz obie sienie wjazdowe. Pomimo iż okres wojennej zawieruchy zamek przeszedł bez poważniejszych zniszczeń powojenne działania doprowadziły go do ruiny. W latach 60-tych w wyniku katastrofy budowlanej runęła wieża niszcząc budynki mieszkalne. Pozostawiony bez opieki został rozgrabiony i zdewastowany.
Mimo zniszczeń zamek w Owieśnie, stanowi ciekawy przykład nizinnego średniowiecznego założenia obronnego. O jego wyjątkowości świadczy fakt że powstał na planie koła z dominantą w postaci wysokiego bergfriedu. Lepsze czasy dla zarośniętych i służących za dzikie wysypisko śmieci zamkowych ruin nastał w roku 2003. Obiekt został przejęty przez Fundację „Zamek Chudów”. Dzięki trwającym kilka lat pracom udało się odgruzować ruiny do poziomu wyłożonego kamiennymi płytami dziedzińca. Odsłonięte zostały najniższa kondygnacja wieży oraz mur obwodowy we fragmentach zachowany do pełnej wysokości. Prace pozwolą zapewne lepiej poznać historię zamku a także poszczególne fazy jego budowy.
