Zamek Oświęcimiu

Historia oświęcimskiego zamku położonego na wyniosłej skarpie nad rzeką Sołą sięga XII wieku. Pierwsze wzmianki o istnieniu śląskiego grodu kasztelańskiego pochodzą z dokumentów datowanych na lata 1177 i 1228. Pierwotnie był to drewniano-ziemny gród co potwierdzają ślady ziemnych konstrukcji obronnych na które natrafiono podczas prac wykopaliskowych. Pod istniejąca wieżą odkryto konstrukcję kamienną nie pokrywającą się z zarysem jej murów i służącą prawdopodobnie za podstawę wcześniejszej budowli drewnianej. W połowie XIII wieku obok grodu zostało założone miasto lokacyjne. Wtedy też wzniesiono ceglaną wieżę na planie kwadratu. Nie jest możliwe dokładne określenie czasu kiedy powstała właściwa budowla zamkowa ani odtworzenie jej wyglądu. Prawdopodobnie murowany zamek łączył się z basztą od południa i miał kształt czworoboku lekko łukowato wygiętego. Składał się   z dwóch części południowej pierwotnie piętrowej i podpiwniczonej oraz północnej.

Od 1317 Oświęcim stał się siedzibą książąt oświęcimskich. W 1457 r. zamek wraz z całym Księstwem Oświęcimskim król Kazimierz Jagiellończyk drogą kupna przyłączył do Korony. Od tego momentu stał się siedzibą starostów aż do roku 1772. Zamek wielokrotnie był niszczony pożarami i powodziami. Po pożarze w 1503 r. na polecenie królewskie ówczesny starosta Jan Jordan dokonał odbudowy zniszczonego zamku. Również przyczyną następnej przebudowy około 1535 r. był pożar. Na początku XVII przeprowadzono następna przebudowę zamku spowodowaną zniszczeniami po kolejnym pożarze która spowodowała zatarcie obronnego charakteru obiektu. Na przełomie XVII i XVIII wieku zamek zaczyna popadać w ruinę.

Z pierwotnego założenia do naszych czasów zachowała się XIII wieczna ceglana wieża, obecnie trzykondygnacyjna oraz resztki zamkowych murów przy jej płn-wsch narożniku. Dzisiejszy wygląd zamku pochodzi z początku XX wieku kiedy to odrestaurowano i odbudowano niszczejący obiekt.