Zamek w Gliwicach

Przy ulicy Pod Murami 2 w Gliwicach znajduje się budynek określany przez jednych Zamkiem Piastowskim przez innych Zameczkiem Certyczów. Chodzi o ten sam obiekt który na przestrzeni wieków zmieniał swych właścicieli. Jego historia nierozerwalnie związana jest z historią miasta. Prawdopodobnie lokacji Gliwic dokonał książę opolsko-raciborski Władysław około 1260 r. Miasto należało wówczas do księstwa bytomskiego. Po roku 1303 znalazło się w księstwie toszeckim a w 1322 w wydzielonym z niego odrębnym księstwie gliwickim. Pierwszy książę gliwicki Siemowit obwarował miasto ceglanymi murami i wzniósł murowany zamek. Początkowo była to wieża z dobudowaną częścią mieszkalną. Będący siedziba książęcą obiekt był ściśle związany z fortyfikacjami miejskimi. Jego rozbudowa nastąpiła na przełomie XIV i XV wieku.

Wkrótce po śmierci Siemowita w 1342 r. księstwo gliwickie podzielono. W 1364 połowę księstwa otrzymał książę niemodliński Wacław a po jego śmierci książe oleśnicki Konrad II. Drugą połowę otrzymał książę oświęcimski Jan I. Od tego momentu przez ponad 60 lat Gliwice posiadały dwa zamki. Pierwszym z nich był ten istniejący do dziś należący wówczas do książąt oleśnickich. Drugi natomiast zamek należący do książąt oświęcimskich znajdował się prawdopodobnie w miejscu dzisiejszego ogrodu plebani kościoła Wszystkich Świętych. Zamek ten został zburzony przez księcia oleśnickiego Konrada VII Białego w 1431 r. w czasie kiedy Gliwice opanowane były przez husytów.

W roku 1558 gliwickie państwo stanowe wydzierżawił od cesarza Ferdynanda I Habsburga Fryderyk von Zetritz vel Cetrycz. Wykorzystując fragmenty zamku w ciągu kilku lat przebudował go na swoją rezydencję przez co stracił on częściowo swój gotycki styl.W roku 1596 miasto wykupuje od Certycza zwierzchnie prawo książęce za sumę 27000 talarów stając się wolnym miastem królewskim. Od tego też momentu zamek staje się obiektem miejskim. W następnych latach był arsenałem więzieniem a nawet folwarkiem. Po zakończeniu II wojny światowej w jego murach zaczęło funkcjonować muzeum. Przeprowadzony w latach 50 remont pozwolił uwydatnić gotyckie cechy obiektu.

Niesymetryczna bryła budynku zamku w Gliwicach składa się z trzech różnych pod względem układu części. Zachodnia posiada cztery kondygnacje a środkowa i wschodnia po trzy. Wzniesiony został z kamienia i cegły w układzie polskim z użyciem zendrówki. Obecnie zamek jest częściowo potynkowany. Budynki środkowy i wschodni przykryte są dachami dwuspadowymi natomiast zachodnia kwadratowa wieża namiotowym.

Po przeprowadzonej w latach 1984-85 rewaloryzacji udostępniony jest turystom jako filia muzeum gliwickiego.