Zamek w Siewierzu

Rodowód miasta Siewierza sięga przełomu IX i X wieku kiedy to na południowy-zachód od dzisiejszego centrum istniała słowiańska osada. W roku 1177 przeszła ona we władanie Piastów śląskich. Rozwijająca się osada handlowa otrzymała prawa miejskie w 1276. Prawdopodobnie pod koniec XII wieku w okolicach dzisiejszego kościoła św. Jana Chrzciciela powstał gród kasztelański.

W roku 1330 książę cieszyński kupuje Siewierz i czyni z niego samodzielne księstwo siewierskie Nowy właściciel na niewielkiej wyspie wśród rozlewisk i mokradeł Czarnej Przemszy wznosi gotycki zamek. Obecnie trudno odtworzyć jego pierwotne założenie. Był najprawdopodobniej wzniesiony na planie nieregularnym i posiadał jednotraktowe budynki mieszkalne w części wschodniej. W roku 1443 biskup krakowski Zbigniew Oleśnicki wykupił ziemię siewierską i przyłączył ją do Korony jako samodzielne księstwo biskupie.

W latach 1533-74 biskup Piotr Tomicki przystąpił do przebudowy i rozbudowy gotyckiego zamku. Jego następca biskup Franciszek Krasiński dodatkowo opodatkował obywateli księstwa na rzecz utrzymania zamku. Wzniesiono trzy nowe trzykondygnacyjne skrzydła mieszkalne które uformowały wewnętrzny wieloboczny dziedziniec. Zbudowany z miejscowego wapienia dolomitowego i cegły zamek tworzył zwartą bryłę. Wejście do zamku od strony północnej wzmocniono potężną ośmioboczną wieżą bramną z podwójnym wjazdem. W kolejnym etapie rozbudowy wieżę poprzedzono owalnym dwukondygnacyjnym barbakanem z mostem zwodzonym. Wjazd na zamek znajdował się na wyższej kondygnacji barbakanu gdzie dodatkowo znajdował się chodnik dla straży. Przedbramie połączono z murami parkanowymi wzmacniającymi nasyp ziemny utrudniający podejście do zamku. Całość założenia otoczono fosą zasilaną wodami Czarnej Przemszy. Fortyfikację przystosowano do użycia broni palnej poprzez liczne strzelnice umożliwiające ostrzał flankowy. Wnętrza biskupiego zamku otrzymały bogaty renesansowy wystrój. Księstwo Siewierskie posiadające własną walutę oraz egzekwowane z całą surowością prawo było w owym czasie słynnym w kraju ośrodkiem kultury. Należało do tradycji że biskupi sprawowali mecenat nad twórcami różnych dziedzin sztuki.

W czasie „potopu” szwedzkiego księstwo było neutralne jednak jesienią roku 1655 dało schronienie wojskom hetmana Stefana Czarnieckiego. Król szwedzki Karol Gustaw uznał ten fakt za złamanie warunków neutralności i nakazał zajęcie miasta. Pobyt wojsk szwedzkich spowodował poważne zniszczenia i liczne straty. Po wycofaniu się Szwedów zamek został odbudowany i odnowiony.

Księstwo Siewierskie istniało do roku 1790 kiedy to po 350 latach istnienia na mocy postanowienia Sejmu Wielkiego uległo likwidacji i zostało przyłączone do Korony. Ostatnim księciem siewierskim był biskup Feliks Turski. Od tego momentu zamek zaczyna popadać w ruinę. W czasie rozbiorów znajduje się początkowo w rękach Austrii a następnie Rosji. W czasie wojen napoleońskich jest jeszcze wykorzystywany do celów wojskowych. Zdewastowany i częściowo uszkodzony zostaje w XIX wieku ostatecznie opuszczony.
Mimo prowadzonych w latach 50-tych i 70-tych XX wieku prac zabezpieczających pod koniec stulecia siewierski zamek pozostawał ruiną na którą wstęp wzbraniały tablice ostrzegawcze. Nowy okres w ratowaniu ruin zamku rozpoczął się w 1997 r., kiedy to powołano Fundację „Zamek Siewierski” im. Księstwa Siewierskiego. W rezultacie przeprowadzonych w latach 2007-10 prac zrekonstruowano most prowadzący na zamek, wieżę zaadaptowano na punkt widokowy, wybrukowano dziedziniec oraz częściowo odbudowano ścianę płd zamku. Obecnie obiekt ponownie jest udostępniony zwiedzającym. Oglądać można częściowo zachowane kamienno-ceglane mury, wieżę oraz barbakan.